بازرسی جرثقیل

شرکت بازرسی آستا با سال ها تجربه در زمینه خدمات بازرسی جرثقیل، یکی از حرفه ای ترین شرکت ها در حوزه بازرسی است. شرکت آستا با دریافت کلیه مجوزهای لازم از سازمان ملی استاندارد و وزارت کار، آماده ارائه کلیه خدمات بازرسی جرثقیل در سراسر ایران است. بازرسی جرثقیل از الزامات سالیانه برای کلیه جرثقیل ها است. هدف از تدوین دستورالعمل بازرسی جرثقیل رعایت موارد ایمنی، تعیین ویژگی های طراحی، ساخت، نصب و راه‌اندازی و بازرسی های دوره ای و روش های آزمون کلیه جرثقیل ها است.

هر خرابی جرثقیل تاثیر جدی بر برنامه کاری کارگاه ها می گذارد. به همین دلیل، بسیار مهم است که کلیه جرثقیل ها به طور موثری نگهداری شده و بازرسی جرثقیل به صورت ادواری صورت پذیرد. بازرسی های منظم و نگهداری پیشگیرانه می تواند در طول زمان عملیات، ایمنی جرثقیل را تضمین نماید.

ما در شرکت بازرسی آستا خدمات تخصصی بازرسی انواع جرثقیل را بر اساس استاندارد ASME B30 در سریع ترین زمان ممکن به انجام می رسانیم. شرکت مهندسی آستا با در اختیار داشتن دفتر و نمایندگی در اغلب استان های کشور، خدمات بازرسی جرثقیل و صدور گواهینامه سلامت را با بهترین کیفیت و رقابتی ترین قیمت در سراسر ایران انجام می دهد.

بازرسی ادواری جرثقیل و صدور گواهینامه سلامت متضمن ایمنی کاربری و افزایش قابل توجه عمر دستگاه است. شرکت بازرسی آستا با دریافت همه مجوزهای لازم از مراجع مربوطه و سال‌ها تجربه در بازرسی جرثقیل، همکار شما در ایمن ‌سازی جرثقیل‌ ها است. علاوه بر برنامه تعمیر و نگهداری منظم، تست و بازرسی جرثقیل، به طور دوره ای و پس از شرایط خاص (مانند سقوط یا تعمیرات) مورد نیاز است تا از ایمنی جرثقیل ها برای ادامه استفاده، اطمینان حاصل گردد.

بازرسی تاور کرین، بازرسی جرثقیل موبایل، بازرسی کلایمر، بازرسی بالابر کارگاهی، بازرسی جرثقیل سقفی و دروازه ای، بازرسی جرثقیل مونوریل و بازرسی تجهیزات باربرداری (تسمه و بلت و چشمی و شگل و غیره) خدمات قابل ارایه توسط شرکت بازرسی آستا هستند. تست بار جرثقیل از مراحل مهم روند بازرسی جرثقیل است. ما بر اساس اصول استاندارد ASME B30 و با تکیه بر چک لیست تخصصی بازرسی، به دقت تست بار را انجام داده و ظرفیت ایمن جرثقیل را مشخص می‌کنیم.

به جهت آشنایی بیشتر با انواع جرثقیل، استاندار جرثقیل و  و الزامات ساخت و بازرسی آن، شرکت بازرسی آستا اقدام به برگزاری دوره‌ های بازرسی جرثقیل در فواصل منظم می‌نماید. در این دوره الزامات بازرسی جرثقیل ها، فواصل بازرسی و چک لیست بازرسی جرثقیل، نحوه استفاده از جدول بار جرثقیل و روش تهیه لیفتینگ پلن آموزش داده می‌شود. شرکت بازرسی آستا (آتی سازان تاسیسات ایرانیان) به پشتوانه بیش از یک دهه تجربه و کسب مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح، می تواند به عنوان مشاور در مباحث ایمنی مربوط به بازرسی انواع جرثقیل و بالابر و همچنین خرید این تجهیزات در کنار سازمان شما قرار بگیرد.

تعریف جرثقیل طبق متنی که در استاندارد ASME آمده به این صورت است: “یک ماشین برای بلند کردن و پایین آوردن بار با حرکت افقی است که قسمت بالابری آن بخشی جدایی ناپذیر از این ماشین است”.

جرثقیل در واقع یک نوع ماشین، دکل یا سازه مرتفعی است که توسط طناب و قرقره هایی برای بالا کشیدن یا پایین آوردن اشیا از آن استفاده می شود. این دستگاه با استفاده یک یا چند ماشین ساده برای ایجاد مزیت مکانیکی و در نتیجه حرکت بارهای فراتر از توانایی طبیعی یک انسان است. جرثقیل معمولا در صنعت حمل و نقل برای بارگیری و تخلیه یا برای حرکت اجسام بکار می رود. کاربرد آنها عمدتا در صنایع ساختمانی یا سازه های عظیم دیگر است. جرثقیل هایی که در صنایع ساختمانی از آنها استفاده می شود اغلب به طور موقت نصب می شوند. البته می توان آن ها را روی زمین یا بر روی وسایل نقلیه مخصوصی نیز نصب کرد.

جرثقیل ها به دو روش کنترل می شوند. در روش اول یک کاربر درون کابینی که همراه جرثقیل حرکت می کند نشسته است و توسط دکمه هایی که با یک کابل به ایستگاه کنترل وصل هستند، جرثقیل را کنترل می کند. در روش دیگر از روش کنترل بی سیم استفاده می شود. در هر صورت اپراتور مذکور مسئول ایمنی جرثقیل و جان افرادی است که در ارتباط با جرثقیل کار می کنند.

ابتدایی ترین نوع شناخته شده جرثقیل ها در یونان باستان ابداع شدند و بواسطه انسان ها و یا حیوانات باری همچون الاغ از آنها استفاده می شد. این جرثقیل ها عموما برای ساخت سازه های بلند مورد استفاده قرار می گرفتند. بعدها جرثقیل های بزرگتری ساخته شدند که با چرخ دنده کار می کردند و امکان بلند کردن اجسام سنگین تر را مهیا می ساختند.

جرثقیل ها در جهان انواع مختلفی دارند. هر یک از این انواع بسته به نوع استفاده در ظرفیت های مختلف تولید و روانه بازار می شوند. در این ویدیو قابلیت ها و مشخصات فنی ده جرثقیل موبایل برتر جهان به همراه قابلیت‌ های فنی هر یک شرح داده شده است.

در بازرسی جرثقیل در حین ساخت، شرکت بازرسی می‌تواند شخص ثالث از طرف کارفرما یا خریدار جرثقیل باشد. شرکت بازرسی بایستی به کلیه فرآیند های ساخت نظارت کامل داشته باشد. پس از طی همه این مراحل گواهینامه ساخت جرثقیل صادر خواهد شد. در خصوص بازرسی حین ساخت موارد زیر توسط بازرس یا بازرسین مستقر در شرکت سازنده جرثقیل مورد بررسی قرار می گیرد:

• مرور قرار داد مابین شرکت سازنده و کارفرما (خریدار)
• اخذ اطلاعات تکمیلی مورد نیاز جهت انجام بازرسی
• مطالعه و مرور بر طراحی جرثقیل و نقشه های اجرایی که به تایید کارفرما رسیده باشد
• بازرسی مواد اولیه که خود به دو دسته تقسیم می گردد:

1. 1. مواد اولیه یا اقلام خرید خارجی: مانند تجهیزات برقی، گیربکس ها، الکتروموتورها، درام ها و اقلام مشابه
   2. مواد اولیه یا اقلام خرید داخلی : شامل ورق های آهنی، تیرآهن، پیچ و مهره، الکترودهای جوشکاری و رنگ

در موارد فوق بازرس ملزم به مطابقت آنالیز مواد، لیبل ها ، پلاک ها و مشخصات فنی این اقلام با مدارک و اسناد موجود و معتبر می باشد. بازرس در صورت مشاهده مغایرت می بایست کارفرما را مطلع نماید.

بازرسی جرثقیل در حین نصب پس از Final Assembly و قبل از قرار گرفتن در سرویس طبق استانداردهای ISO و ANSI و FEM و CMAA صورت می پذیرد. بازرسی در حین نصب و راه اندازی پس از بازرسی های صورت گرفته در محل کارخانه انجام می پذیرد. در بازرسی حین نصب ۱۱ مورد زیر می بایست رعایت گردند:

1. بازرسی ظاهری
2. بررسی سیستم برقی
3. بررسی سیستم Earth
4. تست های عملکردی (Functional Tests)
5. تست های اضافه بار (Overload Tests)
6. بازرسی اتصالات و پیچ ها
7. تست خیز (Deflection Test)
8. تست های عملکردی (Performance Test)
9. مارکینگ (Marking)
10. اطلاعات فنی (Technical Information)
11. گواهینامه های تست

در بازرسی ادواری، کارکرد جرثقیل و کلیه قطعات و تجهیزات مورد بازرسی قرار می گیرند. در صورت مشاهده مغایرت با استاندارد، بازرس موظف است از ادامه فعالیت جرثقیل جلوگیری نماید. بر اساس استاندارد، بازرسی جرثقیل ها به صورت دوره های شش ماهه است. در صورتی که جرثقیل مورد تائید باشد گواهینامه ای برای مدت شش ماه صادر می گردد. در مواردی که ایراد و اشکال جرثقیل بیش از حدبوده و کاربری جرثقیل باعث بروز حادثه و ایجاد خسارت های مالی و جانی گردد، بازرس مربوطه می بایست سریعا اقدام به جلوگیری از کاربری جرثقیل نموده و کاربری و بازرسی مجدد منوط به رفع ایرادات خواهد گردید.

تعمیرات اساسی جرثقیل و همچنین سقوط و یا واژگونی آن باعث ابطال گواهینامه سلامت جرثقیل می شود. اگر چه اعتبار گواهینامه سلامت جرثقیل بر اساس استانداردهای مربوطه حداکثر ۶ ماه پیش بینی شده است، اما پس از هر تعمیر اساسی مجددا بایستی مورد بازرسی قرار گرفته و گواهینامه سلامت دریافت نماید.

تست بار به منظور اطمینان از عملکرد ایمن و اندازه گیری میزان بار مجاز جرثقیل انجام می شود. در زمینه تست بار، ابتدا می بایست با واژه هایی که به طور معمول هنگام تست بار جرثقیل به کار می روند آشنا شویم.

• SWL: Safe Working Load
• WLL: Working Load Limit
• MRC: Maximum Rated Capacity

این سه اصطلاح تقریبا هم معنی بوده و به جای یکدیگر نیز به کار برده می شوند. حروف اختصاری SWL به معنای بار کاری ایمن، اصطلاحی قدیمی تر بوده و اخیرا کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. به جای آن، استفاده  از WLL به معنای محدودیت بار کاری و MRC به معنای حداکثر ظرفیت، نامی شایع تر هستند.بازرس جرثقیل پس از انجام تست بار و اطمینان از عملکرد صحیح دستگاه در بار مورد نظر، عدد مذکور را به عنوان ظرفیت مجاز جرثقیل در گواهینامه سلامت دستگاه ذکر می کند. اپراتور یا بهره بردار به هیج وجه مجاز نیستند خارج از ظرفیت درج شده در گواهینامه سلامت جرثقیل باربرداری انجام دهند. در غیر این صورت مسئولیت حوادث احتمالی و یا واژگونی و سقوط جرثقیل به عهده آنان خواهد بود.

چک لیست بازرسی جرثقیل، اسناد و مدارک هر شرکت بازرسی بوده و وظیفه تهیه آن به عهده مدیر فنی است. یک بازرسی کامل و با کیفیت مستلزم وجود یک چک لیست بازرسی است که همه جوانب بازرسی از یک دستگاه را شامل شود. قبل از استفاده اولیه، همه جرثقیل های کارکرده و نو برای اینکه مشخص شود هیچ خطری از لحاظ ایمنی وجود ندارد باید بازرسی شوند (بازرسی اولیه). سپس بازرسی ادواری طبق چک لیست مربوطه با فاصله های زمانی معین باید انجام شوند. بعضی از قسمت ها نیاز به بازرسی روزانه دارند، در صورتی که بقیه تجهیزات تنها احتیاج به بررسی و تست ماهیانه دارند. در یک بازرسی باید دقت شود تا عیب هایی که ممکن است بین دو بازرسی به وجود آمده‌ باشد تشخیص داده شود.

چک لیست بازرسی جرثقیل، ساختار و عملکرد جرثقیل را قبل از شروع عملیات معمول آن بررسی می کند. این چک لیست ها به اپراتورها کمک می کند تا آسیب های ساختاری قابل مشاهده مانند قلاب جرثقیل، طناب های مفتولی و غیره را بررسی کنند. همچنین به تعیین وضعیت دستگاه از جمله علائم هشدار دهنده، ترمزها، کنترل ها و غیره کمک می کند. از این رو این کار اهمیت بسیاری در روند ایمنی پروژه و جرثقیل ها خواهد داشت.

چک لیست ها بر اساس نیاز کاربر از استاندارد استخراج می شوند. به عنوان مثال چک لیست بازرسان دوره ای کامل‌ترین نوع چک لیست است که همه موراد استاندارد در آن گنجانده می‌شود. اما چک لیست‌های روزانه و ماهیانه مختص استفاده اپراتورها و مسئولین HSE است. اپراتورهای جرثقیل، ناظران سایت و مدیران HSE با استفاده از چک لیست بازرسی جرثقیل، بدنه جرثقیل و قابلیت‌های عملیاتی دستگاه را هر روز بررسی می‌کنند. استفاده از این چک لیست بازرسی جرثقیل مطابقت جرثقیل و عملکرد آن را با استانداردهای ایمنی OSHA تضمین می کند، خطر آسیب به پرسنل و آسیب جسمی را به حداقل می رساند.

در اینجا برخی از موارد مربوط به چک لیست روزانه، ماهیانه و سالانه مورد بررسی قرار می گیرد. باید توجه داشت که موارد هر چک لیست بسته به نوع دستگاه و استاندارد مربوطه متفاوت است. شرکت بازرسی آستا می تواند برای تهیه چک لیست متناسب با فعالیت مجموعه شما، مشاوره تخصصی ارائه نماید.

در این چک لیست موارد بسیاری دیده می شود که عبارتند از:

• به صورت روزانه به دنبال همه تنظیمات ناسازگاری باشید که در عملکرد صحیح جرثقیل اختلال ایجاد می کنند.
• روزانه هرگونه خرابی یا نشتی در خطوط، مخازن، شیرها، پمپ های تخلیه و سایر سیستم های هوا یا هیدرولیک را بررسی کنید.
• هر گونه آسیب مانند هر قلاب تغییر شکل یافته یا ترک خورده را بررسی کنید. این کار باید روزانه و همچنین ماهیانه انجام شود. برای بازرسی های ماهیانه، سابقه صدور گواهینامه را با امضا و تاریخ بازرس نگه دارید.
• زنجیرهای بالابر از جمله اتصالات انتهایی باید از نظر تغییر شکل بررسی شوند. بازرسی سایش، پیچ خوردگی یا اعوجاج سیم بکسل هر روز باید بررسی شود.
• در صورت لزوم به دنبال سایش بیش از حد اجزا باشید.
• بررسی کنید که آیا سیستم چرخش سیم بکسل بر اساس توصیه های سازنده کار می کند یا خیر.

به صورت سالانه این موارد هم اهمیت بسیار زیادی دارند و لازم است تا به دقت مورد بررسی قرار گیرد:

• اعضای تغییر شکل یافته، ترک خورده یا خورده شده را بازرسی کنید.
• به دنبال پیچ و مهره‌های شل باشید.
• میزان سایش در سیستم ترمز و کلاچ را به دقت بررسی کنید.
• عدم دقت در ابزارهای اندازه‌گیری بار، باد و سایر شاخص ها را بررسی کنید.
• سایش زیاد زنجیر چرخ محرک و کشش شدید زنجیر را بررسی کنید. (بسته به مدل دستگاه)
• هرگونه خرابی کنتاکتورهای کنترل کننده و سوئیچ ها دستگاه برق باید بررسی شود.
• بررسی لاستیک برای آسیب دیدگی یا فرسودگی. (بسته به مدل دستگاه)

چک لیست از استاندارد مربوطه استخراج می‌گردد. هرچه چک لیست کامل‌تر و جامع‌تری در اختیار داشته باشیم، بازرسی کامل‌تری نیز از جرثقیل انجام خواهد شد. در اینجا چند نمونه چک لیست برای دانلود قرار داده شده است.چک لیست بازرسی جرثقیل سقفی ، موبایل، برجی و بالابر خدماتی را از طریق دکمه های زیر دانلود کنید.

جرثقیل ها با جابجایی اجسام سنگین کارها را آسان کرده و سرعت کار را بالا می برند. انواع جرثقیل ها مانند جرثقیل سقفی، جرثقیل موبایل (متحرک)، تاور کرین (برجی) در محیط باز فعالیت کرده و قطعات الکتریکی و مکانیکی آنها بعد از مدتی کار مداوم و شرایط جوی دچار فرسودگی و یا خرابی می شوند و جان افراد را به خطر انداحته و خسارات جبران ناپذیری به وجود می آورند.

لذا بازرسی جرثقیل توسط تکنیسین های ماهر می تواند از بروز حوادث جلوگیری کند. پس از بازرسی جرثقیل عدم انطباقات آن با استاندارد مشخص می‌شود. این عدم انطباقات توسط گزارش بازرسی به اطلاع کارفرما رسانده می‌شود. در صورت خوردگی یا شکستگی هر یک از قطعات و تجهیزات و یا نیاز به روغن کاری، تعمیر و تعویض قطعات هیدرولیکی، مکانیکی و برقی، همه موارد باید برطرف شوند.

بازرسی جرثقیل به صورت دروه ای ایمنی جرثقیل و افراد مرتبط با آن را تامین می نماید. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص ایمنی جرثقیل روی دکمه زیر کلیک کنید.

B30 کمیته ای تخصصی از انجمن ASME است که وظیفه تنظیم استاندارد در زمینه ساخت، نصب، بازرسی، تست و تعمیر و نگهداری جرثقیل، بالابر و هر نوع تجهیزات لیفتینگ و جابجایی بار را بر عهده دارد.امروزه ASME B30 به عنوان مجموعه ای از استانداردهای ملی آمریکا با ۳۰ جلد منحصر به فرد مرتبط با طراحی، نصب، بهره برداری، بازرسی و نگهداری انواع مختلف تجهیزات مورد استفاده در فرآیندهای ساختمانی وجود دارد.رهنمودهای تعیین شده توسط کارشناسان کمیته B30 و کمیته های فرعی می تواند به کارفرمایان، تولید کنندگان، مصرف کنندگان نهایی و پیمانکاران کمک کند تا خود را از آسیب های کار حفظ و عملکرد ایمنی و تجهیزات بالابر و لیفتینگ را بهبود بخشند.همانطور که گفتیم، این کمیته (ASME B30) شامل ۳۰ زیر مجموعه در ۳۰ جلد استاندارد است که از ASME B30.1 شروع و به ASME B30.30 ختم می گردد. البته لازم به ذکر است که در سال های اخیر، استاندارد B30.15 منسوخ و با B30.5 ادغام گردیده است. یعنی در واقع اکنون این کمیته شامل ۲۹ استاندارد است.

در اینجا به صورت خلاصه با محتوای این بخش ها آشنا خواهید شد و می توانید برای دانلود آخرین ویرایش هر استاندارد، بر روی لینک آن کلیک نمایید.

اگرچه استانداردهای ASME B30 توسط برخی به فارسی نیز ترجمه شده است، اما ترجمه و تدوین رسمی از این استاندارد توسط سازمان ملی استاندارد ایران هنوز صورت نگرفته است. از این رو توصیه می شود که این استانداردها به زبان اصلی خوانده شوند. متن این استاندارد نسبتاً‌ساده بوده و با تسلط نسبی به زبان انگلیسی نیز می توان از آن بهره برد. اگر در حین مطالعه این استاندارد به زبان انگلیسی برخی کلمات ناآشنا بود، وازه‌نامه‌ای توسط تیم تحقیق و ترجمه شرکت بازرسی آستا منتشر شده که با کلیک بر روی دکمه زیر می توانید از آن استفاده نمایید.

در صورت نیاز به بازرسی جرثقیل و دریافت سرتیفیکیت جرثقیل یا گواهی سلامت ، مشخصات فنی دستگاه، تعداد و محل بازرسی را به شرکت بازرسی آستا اعلام کنید. سپس از طرف شرکت آستا پیش فاکتور دریافت می‌کنید.‌ موافقت کارفرما در خصوص پیش فاکتور بایستی به صورت کتبی یا شفاهی به شرکت اعلام شود. پس از اعلام موافقت و پرداخت پیش فاکتور (بر اساس الزامات INSO-ISO-IEC 17020)، در سریع ترین زمان ممکن بازرس متخصص به پروژه اعزام شده و کار بازرسی و کلیه تست های مورد نیاز انجام خواهد شد.

اگر دستگاه‌ مورد بازرسی بر اساس استاندارد مربوطه هیچ عدم انطباقی نداشت، گواهینامه سلامت جرثقیل را دریافت خواهید کرد. در غیر این صورت گزارش عدم انطباق تصویری با شرح تمام جزییات (طبق نمونه) برای کارفرما ارسال می شود. برای رفع عدم انطباق دو ماه فرصت دارید. در صورت وجود عدم انطباق، بازرسی دوم آستا همیشه رایگان است.

مراحل بازرسی جرثقیل با مروری بر پرونده مدارک فنی و اجرایی جرثقیل و همچنین سوابق بازرسی قبلی شروع می شود. این بازرسی‌ها مجموعا شامل شش مرحله می شود. کلیه مراحل بازرسی برای جرثقیل‌ چندین ساعت به طول می‌انجامد.

1. بررسی سوابق تعمیرات و نگهداری جرثقیل: بررسی کلیه سوابق نگهداری و تعمیران کلی و جزئی انجام شده روی جرثقیل و همچنین اطمینان از به روز بودن مدارک و نگهداری صحیح جرثقیل
2. بازرسی چشمی اجزای جرثقیل: قرقره ها و سیم بکسل ها بایستی مورد بررسی دقیق قرار گرفته و همچنین از سایز صحیح آن‌ها نسبت به شیار و همچنین سالم بودن آن اطمینان حاصل کنیم. برای اطمینان از سالم بودن سیم بکسل می توانید به مقاله بازرسی سیم بکسل مراجعه نمایید. به یاد داشته باشید که سیم بکسل از اجزای مهم هر جرثقیل است و سالم بودن آن نقش مهمی در ایمنی باربرداری ایفا می کند. 
3. اطمینان از گواهینامه دار بودن اپراتور جرثقیل: اپراتور جرثقیل بایستی گواهینامه اپراتوری معتبر داشته باشد و همچنین مهارت وی توسط بازرس صحه‌گذاری گردد. برای دریافت گواهینامه اپراتور جرثقیل هم می‌توانید به این مطلب در مورد گواهینامه اپراتوری جرثقیل مراجعه کنید.
4. بازرسی بلوک قلاب: بررسی دقیق مجموعه قلاب و همچنین بازرسی و تست عملکرد صحیح سیستم ایمنی ضد برخورد قلاب با بوم. بایستی به دقت توسط بازرس انجام شود.  این سیستم برای جلوگیری از صدمه به سیستم بالابری جرثقیل تعبیه شده است.
5. تست بار جرثقیل: تست بار برای اطمینان از اینکه وینچ و سیم بکسل می توانند بار نامی جرثقیل را تحمل کرده و گسیخته نشوند، انجام می پذیرد.
6. حرکت و سکون جرثقیل زیر بار: هنگام بازرسی جرثقیل و انجام تست بار، جرثقیل بایستی به مدت ۵ دقیقه در حالت سکون تحت بار قرار گیرد. سپس حدود یک متر به سمت جلو و عقب حرکت نماید. در همه این مراحل جرثقیل بایستی بار را به صورت ایمن نگهداشته و بتواند بدون مشکل به جلو و عقب حرکت نماید. عدم توانایی دستگاه در این تست و هر نوع عدم تطابق با استاندارد در هریک از مراحل بازرسی الزاما به عدم تایید جرثقیل منجر خواهد شد.

جرثقیل ها انواع بسیار مختلفی دارند. جرثقیل برجی (تاورکرین) عموما در ساختمان های مرتفع کاربرد دارد. جرثقیل های سقفی و دروازه ای و گنتری (Gantry Cranes) برای جابجایی بارهای نسبتا سنگین تر در داخل کارخانجات و همچنین بنادر کاربرد بسیار زیاد دارند. انواع جرثقیل های موبایل (متحرک) نیز برای جابجایی بارهای سبک تر در مکان های متفاوت و متنوع استفاده می شوند. هر یک از این انواع جرثقیل خود دارای زیر شاخه های متعددی هستند، از نوع چرخ‌دار گرفته تا نوع چرخ زنجیری، از بوم خشک گرفته تا بوم متحرک. در عین حال جرثقیل ترکیبی نیز موجود است.

همه انواع جرثقیل به پانزده دسته کلی تقسیم می شوند و ما در این مطلب به تشریح سه دسته پر کاربرد شامل جرثقیل سقفی، تاورکرین و جرثقیل موبایل می پردازیم:

1. جرثقیل سقفی
2. جرثقیل دروازه‌ای
3. جرثقیل آویز
4. جرثقیل مونوریل
5. جرثقیل دیواری
6. جرثقیل بازویی
7. جرثقیل موبایل
8. جرثقیل بوم مفصلی
9. جرثقیل سایدبوم
10. جرثقیل برجی
11. جرثقیل برجی خودبرپاکن
12. جرثقیل دکل دار
13. چرثقیل پایه دار ستونی
14. جرثقیل کانتینربر
15. جرثقیل شناور

• Overhead/Bridge Crane
• Gantry/Goliath Crane
• Underhung Crane
• Monorail Crane
• Wall Crane
• Jib Crane
• Mobile Crane
• Articulating Boom Crane
• Side Boom tractor/Crane
• Tower Crane
• Self-Erect Tower Crane
• Derrick Crane
• Portal & Pedestal Crane
• Container Crane
• Floating Crane

جرثقیل سقفی یکی از انواع پرکاربرد جرثقیل در سوله ها برای جابجایی است. بازرسی جرثقیل سقفی طبق استاندارد ANSI/ASME B30 باید به صورت روزانه، ماهیانه و سالیانه انجام شود. اگر از جرثقیل سقفی برای جابجایی مواد استفاده می کنید، مهم است که یک برنامه نگهداری پیشگیرانه بر اساس توصیه های تولید کننده جرثقیل اجرا کنید.

این برنامه نگهداری باید بر روی یک طرح بازرسی ایمنی جرثقیل کامل و موثر تمرکز کند که به صورت منظم انجام شود. اگر یک بازرس جرثقیل اجزای خراب شده یا شرایط ناایمن را در طی بازرسی شناسایی کند، باید قبل از اینکه این جرثقیل مورد استفاده قرار بگیرد، تعمیر شده تا خطرات احتمالی کاهش یابد.

برای آشنایی بیشتر با اجزای جرثقیل سقفی و همچنین موارد ایمنی جرثقیل های سقفی ویدیوهای زیر را ملاحظه کنید.

این نوع جرثقیل ها برای پروژه های بزرگ ساختمانی یا برج سازی استفاده می شود. به دلیل اینکه دامنه کاری بسیار زیادی دارند نمی توان منطقه یا محدوده باربرداری یا بارگیری را خالی از سکنه یا به اصطلاح منطقه را ایمن نمود. به همین دلیل بازرسی دوره ای این نوع جرثقیل همچنین استفاده از جرثقیل های بروز و استاندارد دارای اهمیت ویژه ای می باشد تا از بروز هرگونه حادثه جانی و مالی جلوگیری به عمل آید. بازرسی و صدور گواهینامه سلامت تاور کرین مطابق استاندارد ASME B30.3 در سه مرحله انجام می شود:

1. بازرسی و مشاوره قبل از خرید تاور کرین
2. بازرسی حین نصب تاور کرین
3. بازرسی پس از نصب تاور کرین (بازرسی ادواری تاور کرین)

بازرسی قبل از خرید و بازرسی و صدور گواهینامه تاور کرین در حین سرویس قویا توصیه می گردد. این نوع بازرسی ها باعث می گردد تا چنانچه عدم انطباقی در قطعات اصلی تاور کرین وجود داشته باشد توسط بازرس مشخص شده و قبل از نصب تاور کرین موارد عدم انطباق رفع گردد. برطرف کردن برخی از موارد عدم انطباق (به طور مثال مردود شدن یکی از سکشن های اصلی) پس از نصب تاورکرین ممکن است مستلزم صرف هزینه های زیادی شود.

بازرسی حین نصب شامل بررسی کلیه قطعات اصلی شامل قطعات ارتفاعی (سکشن ها) ، بازوی جلویی (jib) ، بازوی عقبی (conter jib) ، وزنه های تعادل (counterweight)، کابین، کاج و فنداسیون است. با توجه به اینکه این قطعات هنوز نصب نشده و روی زمین هستند، بازرس می تواند آن ها را به راحتی بررسی کرده و چنانچه مورد تایید نباشند در نصب از آنها استفاده نشود.

همان طوری که پیش‌تر اشاره شد،‌ برای تضمین عملکرد ایمن جرثقیل‌ها، این دستگاه‌ها با دقت بسیار زیاد طراحی، تست و ساخته شده‌اند. اگر که تحت شرایط مناسب مورد استفاده قرار بگیرند،‌ شرایط ایمن و قابل اعتمادی را برای باربرداری مهیا می‌نمایند. شرایط ویژه جرثقیل‌ها از لحاظ جابجایی بارهای سنگین در ارتفاعات بالا، احتمال وقوع حوادث فاجعه بار را به شدت افزایش می‌دهد. اگر دستورات ایمنی مربوط به این دستگاه‌ها و رعایت قدم به قدم همه مراحل بازرسی جرثقیل موبایل مورد توجه قرار نگیرند، این حوادث هر لحظه می تواند به وقوع بپیوندند.

پیشگیری از وقوع این گونه حوادث، به وسیله برنامه‌ریزی عملیات باربرداری (لیفتینگ پلن) میسر خواهد شد. مسئول عملیات باربرداری باید آگاهی کاملی از کلیه مراحل کار داشته و کلیه خطرات احتمالی را نیز پیش بینی نماید. برنامه ایمنی بایستی برای هر عملیات باربرداری تهیه شده و به اطلاع کلیه عوامل مربوطه نیز رسیده باشد.

برای اطمینان از موقعیت مکانی صحیح جرثقیل و رعایت تمامی موارد ایمنی، انجام بازرسی میدانی از جرثقیل و محوطه کاری آن قبل از شروع عملیات باربرداری در هر شیفت ضروری است. فقط پرسنل آموزش دیده و متخصص مجاز به راه اندازی و کار با جرثقیل هستند. بازرسی ادواری جرثقیل الزامی است. در طی این بازرسی‌ها می‌توان خطرات احتمالی را تشخیص داد و به موقع از وقوع آن‌ها جلوگیری نمود. بدون انجام بازرسی ادواری جرثقیل و نگهداری پیشگیرانه تجهیزات مربوطه، عملکرد ایمن و به دور از خطر جرثقیل ناممکن به نظر می‌رسد.

به واسطه بازرسی فنی کلیه تجهیزات جرثقیل، می‌توان نقاط خطر ساز را پیش بینی کرده و تجهیزاتی که در آینده نزدیک دچار نقص و خرابی خواهند شد را به موقع تعمیر یا تعویض نمود. هرگونه نقصان در برنامه بازرسی ادواری ممکن است به خرابی جدی‌تر و آسیب به سایر قطعات منجر شده و علاوه بر افزایش خطرات استفاده از جرثقیل، هزینه‌های تعمیرات را نیز به صورت تصاعدی بالا ببرد.

جرثقیل موبایل به جهت مزایای متعددی که دارد، از جمله تجهیزات پرکاربرد در صنعت لیفتینگ به شمار می‌رود. در این سند ارزشمند که توسط سازمان ملی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در پاییز سال ۱۳۹۰ منتشر شده است،‌ کلیه اصول و قواعد استفاده ایمن از جرثقیل موبایل که مورد نیاز اپراتورها، ریگرها و پرسنل محترم HSE  می‌باشد گردآوری شده است.

کتابچه حاضر ترجمه ای از دستورالعمل ایمنی کار با جرثقیل موبایل که از تألیفات انجمن سازندگان ماشین آلات ساختمانی می باشد. مطالعه دقیق و انجام دستورات این کتابچه کمک خواهد کرد حوادث ناگواری که همه ساله باعث خسارات عظیم جانی مالی می شوند کمتر اتفاق افتند. پس از مطالعه کتابچه خواهیم دید بیشتر دستورهای ایمنی اشاره شده به سادگی و با تکیه بر مبانی ابتدایی کار و عقل سلیم قابل فهم و پیش بینی می باشند. با وجود این در کارگاهها به ندرت به مواردی برمی خوریم که همه نکات ایمنی رعایت شده باشد، علت چیست؟

از کتابچه حاضر می توان و باید در موارد متعددی استفاده نمود. آموزش و آزمایش رانندگان جرثقیل موبایل و آشنا نمودن مدیران اجرائی با مفاهیم ایمنی و خطرات بالقوه مهمترین و همچنین تاکید بر بازرسی جرثقیل موبایل اهداف ترجمه و تهیه این کتابچه بوده اند. چنانچه سازندگان دستگاهها و بهره برداران نیز به نحوی موظف به استفاده و رعایت موارد ایمنی گردند در مجموع زمینه بهتر و مناسب تری برای حفظ و استفاده از سرمایه های انسانی و مالی کشور فراهم خواهد گردید.

همه انواع جرثقیل طبق استاندارد ASME B30 و بر اساس دستورالعمل ایمنی وزارت کار بایستی به صورت دوره ای بازرسی شده و گواهینامه سلامت جرثقیل را دریافت نمایند. شرکت بازرسی آستا تمامی مجوزهای مورد نیاز را از مراجع ذیصلاح (سازمان استاندارد، مرکز تایید صلاحیت شرکت‌های بازرسی و وزارت کار) دریافت نموده است. ما با پرسنل متخصص خود در سراسر ایران، آمادگی خود را برای انجام امور بازرسی جرثقیل اعلام می داریم.برای دریافت مشاوره در خصوص بازرسی انواع جرثقیل و تجهیزات بالابری، صدور گواهینامه سلامت و دوره های بازرسی جرثقیل با کارشناسان شرکت بازرسی آستا تماس بگیرید.