بازرسی تاورکرین یا جرثقیل برجی

بازرسی تاورکرین یا جرثقیل برجی، اقدامی ضروری برای تضمین عملکرد ایمن و جلوگیری از خطرات احتمالی در حین کار با این دستگاه است.بازرسی تاورکرین عبارت است از انطباق طراحی، ساخت و کارکرد جرثقیل‏ با اصول مهندسی ایمنی.بازرسی تاورکرین از پیش نیازهای بی قید و شرط، برای جلوگیری از خطرات احتمالی در تاورکرین‏ ها است. خطراتی که ممکن است به سبب نقص عملکرد اجزاء جرثقیل و یا نقص در ایمنی تجهیزات باشند، می‌‏توانند توسط بازرسی تاورکرین پیشگیری شوند. علاوه بر بازرسی تاورکرین قبل از راه ‌اندازی اولیه، در صورتی که هرگونه تغییری در ساختار جرثقیل ضروری باشد، بازرسی فنی نیز باید تکرار شود. بازرسی‏ تاورکرین و صدور گواهینامه سلامت تاورکرین نیز باید به صورت دوره‌‏ای انجام پذیرند. هدف این راهنما یادآوری توصیه‌ها و نکات ایمنی برای کاربران و بازرسان تاورکرین‏‌ها است. به کمک این اطلاعات تشخیص تاورکرین ایمن و نا‏ایمن برای هر یک از کاربران به سادگی مهیا خواهد شد.

جرثقیل برجی یا تاورکرین نوعی جرثقیل ساختمانی است که برای بلند کردن و جابجایی مواد و تجهیزات سنگین در کارگاه های ساختمانی استفاده می شود. بر خلاف جرثقیل های متحرک که بر روی چرخ ها نصب می شوند و می توان آنها را به مکان های مختلف هدایت کرد، جرثقیل های برجی معمولاً روی یک پایه بتنی روی زمین ثابت می شوند.

جرثقیل های برجی از یک دکل عمودی یا برج تشکیل شده اند که از یک بازوی افقی یا بوم پشتیبانی می کند که بر روی محل ساخت و ساز گسترش می یابد. بازو به یک چرخ دستی متصل می شود که می تواند در طول بازو حرکت کند و به جرثقیل اجازه می‌دهد بارهای سنگین را به صورت افقی بلند کرده و جابجا کند. چرخ دستی نیز به کابلی متصل می شود که برای بلند کردن و پایین آوردن بارها به صورت عمودی استفاده می شود.

تاورکرین ها معمولاً در ساخت ساختمان‌های بلند استفاده می‌شوند، جایی که می‌توانند مواد و تجهیزات سنگین را به ارتفاعات بلند جابجا کنند. آنها همچنین در ساخت پل ها، سدها و سایر پروژه های زیربنایی بزرگ استفاده می شوند.جرثقیل های برجی معمولاً توسط متخصصان آموزش دیده اداره می شوند که از ترکیبی از کنترل های دستی و سیستم های کامپیوتری برای کنترل حرکت جرثقیل استفاده می کنند و اطمینان حاصل می کنند که بارها به طور ایمن و کارآمد بلند شده و جابجا شوند. آنها برای تحمل بارهای سنگین طراحی شده اند و می توانند اجسام با وزن چندین تن را بلند و جابجا کنند.

جرثقیل های برجی یکی از پرمصرف ترین انواع جرثقیل های ساختمانی هستند و دارای مزایای متعددی نسبت به انواع دیگر جرثقیل های ساختمانی هستند:

• ارتفاع: جرثقیل های برجی برای استفاده در ساختمان های بلند و سازه های دیگر طراحی شده اند و می توانند به مراتب بالاتر از انواع دیگر جرثقیل های ساختمانی باشند. ارتفاع تاور کرین می تواند از ۳۰ متر (۱۰۰ فوت) تا بیش از ۲۵۰ متر (۸۲۰ فوت) متغیر باشد.
• ظرفیت: جرثقیل های برجی نسبت به سایر انواع جرثقیل های ساختمانی ظرفیت بالابری بسیار بالاتری دارند. آنها می توانند بارهایی با وزن چندین تن را بلند و جابجا کنند، که آنها را برای پروژه های ساختمانی در مقیاس بزرگ ایده آل می کند.
• پایداری: جرثقیل های برجی معمولاً بر روی یک پایه بتنی به زمین ثابت می شوند که این امر آنها را بسیار پایدارتر از سایر انواع جرثقیل های ساختمانی می کند. این پایداری به آنها اجازه می دهد تا بارهای سنگین را با دقت و دقت بیشتری بلند و جابجا کنند.
• دسترسی: جرثقیل های برجی دارای دسترسی افقی طولانی هستند که به آنها اجازه می دهد بارها را در یک منطقه بزرگ جابجا کنند. این باعث می شود آنها برای سایت های ساختمانی که در آن فضا محدود است ایده آل باشند.
• کنترل: جرثقیل های برجی توسط متخصصان آموزش دیده اداره می شوند که از ترکیبی از کنترل های دستی و سیستم های کامپیوتری برای کنترل حرکت جرثقیل استفاده می کنند. این امر باعث می شود تا دقت و دقت بیشتری در بلند کردن و جابجایی بارهای سنگین وجود داشته باشد.

با این حال، جرثقیل های برجی در مقایسه با انواع دیگر جرثقیل های ساختمانی دارای معایبی نیز هستند، از جمله هزینه بالا، زمان مونتاژ طولانی و تحرک محدود. برای مثال، جرثقیل‌های متحرک را می‌توان به مکان‌های مختلف هدایت کرد، که باعث می‌شود آن‌ها از تاور کرین‌ها همه کاراتر باشند. با این حال، جرثقیل های متحرک به طور معمول ظرفیت بالابری کمتری دارند و برای بلند کردن بارهای سنگین به ارتفاعات زیاد مناسب نیستند.

جرثقیل های برجی یا تاورکرین برای پروژه های بزرگ ساختمانی یا برج سازی و… استفاده می شود و به دلیل اینکه دامنه کاری بسیار زیادی دارند نمی توان منطقه یا محدوده باربرداری یا بارگیری را خالی از سکنه یا به اصطلاح منطقه را ایمن نمود به همین دلیل بازرسی دوره ای این نوع از جرثقیل‌ها  ، همچنین استفاده از جرثقیل های بروز و استاندارد دارای اهمیت ویژه ای است تا از بروز هرگونه حادثه جانی و مالی جلوگیری به عمل آید. بازرسی و صدور گواهینامه تاورکرین را مطابق استاندارد  ASME B30.3  در سه مرحله انجام می‌دهند:

1. بازرسی و مشاوره قبل از خرید تاورکرین
2. بازرسی حین نصب تاورکرین
3. بازرسی پس از نصب تاورکرین

بازرسی قبل از خرید و بازرسی در حین سرویس قویاً توصیه می‌گردد. این نوع بازرسی‌ها باعث می‌گردد تا چنانچه عدم انطباقی در قطعات اصلی تاورکرین وجود داشته باشد توسط کارشناس و بازرس مشخص شده و قبل از نصب تاور کرین موارد عدم انطباق رفع گردد. برطرف کردن برخی از موارد عدم انطباق (به طور مثال مردود شدن یکی از سکشن‌های اصلی) پس از نصب تاورکرین ممکن است مستلزم صرف هزینه‌های زیادی شود.بازرسی حین نصب شامل بررسی کلیه قطعات اصلی شامل قطعات ارتفاعی (سکشن‌ها) ، بازوی جلویی (jib) ، بازوی عقبی (conter jib) ، وزنه‌های تعادل (counterweight)، کابین، کاج، فنداسیون و …. است. با توجه به اینکه این قطعات هنوز نصب نشده‌اند و روی زمین هستند، بازرس می‌تواند آنها را به راحتی بررسی کرده و چنانچه مورد تایید نباشند در نصب از آنها استفاده نشود.

شرکت بهره بردار (نصاب) موظف است اقدامات مناسب را در جهت به حداکثر رساندن ایمنی دستگاه به عمل آورد.در فرآیند نگهداری و بازرسی تاورکرین، کلیه توصیه‏‌های سازنده مبنی بر بازرسی‏ فنی دوره ‌ای و همچنین مطابقت آنها با استاندارد‏های ملی می‌بایست مورد توجه ویژه قرار گیرند.بازرسی و صدور گواهینامه سلامت تاورکرین بر اساس استاندارد ASME B30.3 توسط افراد متخصص و آموزش دیده شرکت آستا به صورت دوره ای انجام می‌پذیرد. بازرسی‌های دوره‌ای متضمن ایمنی تاورکرین بوده و به طور مختصر به شرح ذیل می باشد:

توصیه اکید سازندگان به استفاده‌کنندگان نهایی از تاورکرین‏‌ها نگهداری کلیه اسناد و مدارک تاورکرین است. این مدارک شامل مستندات تعمیر، نگهداری و بازرسی‏ تاورکرین مورد استفاده است. استفاده‌کنندگان از تاورکرین موظف هستند که گواهی سلامت تاور کرین صادره توسط بازرسان متخصص و با صلاحیت از مراجع ذیصلاح را به روز نگه‌دارند. با رعایت کلیه موارد یاد شده در مدت زمان استفاده از تاورکرین، شرکت بهره‏‌بردار می‏‌تواند علاوه بر افزایش اعتبار و قابلیت اعتماد تاورکرین خود، عملکرد ایمن و عاری از حادثه آن را در محیط کار تضمین نماید.

انواع تاور کرین یا همان جرثقیل برجی یکی از دستگاه های کاربردی در زمینه سازی، پل سازی و غیره ، مورد استفاده قرار می گیرد.این دستگاه به دلیل قابلیت هایی که دارد مثلا میتواند در هر ارتفاعی و شعاعی جابجا شود ، در صنایع مختلف کاربرد دارد که از مهم ترین آنها میتوان به پروژه های عمرانی بزرگ و ساختمان و برج ها بزرگ اشاره کرد.این وسیله بعد از نصب شدن ثابت میماند و میتواند ابزار آلات و موارد دیگری مانند آهن آلات ساختمانی، بتن و سایر قطعات سنگین را در ارتفاعات و شعاع های مختلف جابجا کند.از دیگر ویژگی ها و قابلیت های تاور کرین ها میتوان به قدرت باربرداری، قدرت مانور بار به جلو و عقب (شاریوت)، قدرت مانور گردشی، قدرت حرکت کلی دستگاه و قدرت ارتفاع گیری اشاره کرد. ظرفیت تاورکرین از ۳ الی ۲۵ تن موجود است.

تاور کرین ها امروزه به یکی از رایج ترین دستگاه ها در ساخت و ساز ها تبدیل شده اند.در گذشته برای جابجایی مصالح و تجهیزات از نیرو های انسانی استفاده می کردند اما امروزه پیشرفت علم و تکنولوژی باعث شده تا به جای انسان ، از این دستگاه پیشرفته استفاده شود که باعث به صرفه تر شدن هزینه و زمان هم شده است.به طور کلی این تاور ها را می توان به ۳ دسته ثابت و متحرک و بالا رونده تقسیم کرد که هرکدام برای نیاز های خاصی هستند و هرکدام دارای مزایا و معایب و ویژگی های منحصر به فردی هستند که کارفرمایان نسبت به شرایط و نیاز خود ، مورد مد نظر را خریداری یا اجاره می کنند.

امروزه تاور کرین ها، در برندها و انواع مختلف مانند تاور کرین پتن، تاور کرین یانگ مائو، تاور کرین زوم لاین، تاور کرین لیبهر، تاور کرین ریموندی، تاور کرین ریچیر، تاور کرین پینر و تاور کرین کومانتر و غیره اشاره کرد.کارفرمایانی که پروژه های زیاد با مدت زمان طولانی دارند معمولا مدل و ظرفیت مورد نیاز خود را خریداری می کنند زیرا اجاره تاور برای این افراد به صرفه نیست.اما کارفرمایانی که دارای یک یا دو پروژه کوتاه مدت هستند بهتر است از خدمات اجاره تاورکرین استفاده کنند زیرا خرید تاور کرین برای این افراد اصلا به صرفه نیست.

• دستکاری مدل های مشابه : افراد و شرکت هایی هستند که با دستکاری و ارتقا سیستم مدل های قدیمی ، آنها را به روز میکنند و قیمت آنها نیز بالا میرود.
• حمل و نقل دستگاه : جابجای و انتقال دستگاه از مواردی است که اگر توسط شرکتی که ازش خریداری یا اجاره کرده اید انجام شود باعث افزایش قیمت میشود اما مورد اطمینان تر است.
• نصب و راه اندازه و بیمه تاور: خدمات نصب و راه اندازی و همچنین بیمه شدن دستگاه موارد موثر بر افزایش قیمت هستند.
• فرسودگی و اصطحلاک : فرسودگی و اصطحلاک نشان دهنده قدیمی بودن دستگاه است.اگر سال تولید دستگاه خیلی گذشته باشد که قیمت آن کم است اما اصطحلاک زیادی دارد اما اگر نو و صفر باشد قیمت آن بیشتر است ولی سالم و بدون اصطحلاک است.

نصب تاورکرین معمولاً شامل چندین مرحله است که بسته به نوع و مدل خاص جرثقیل ممکن است متفاوت باشد. در اینجا یک نمای کلی از فرآیند نصب تاور کرین آورده شده است:

• آماده سازی محل: اولین قدم در نصب تاورکرین، آماده سازی محل ساخت و ساز است. این ممکن است شامل تسطیح زمین، ریختن یک پایه بتنی و اطمینان از وجود فضای کافی برای کار جرثقیل باشد.
• مونتاژ پایه: پایه تاور کرین بر روی فونداسیون بتنی مونتاژ می شود. این ممکن است شامل مونتاژ بخش های پایه، پیچ لنگر و سایر اجزا باشد.
• نصب دکل: دکل یا برج جرثقیل در بالای پایه نصب می شود. این ممکن است شامل مونتاژ بخش های دکل، اتصال قفس کوهنوردی و نصب مکانیسم صعود باشد.
• نصب بوم: پس از نصب دکل، بازو یا بوم جرثقیل نصب می شود. این ممکن است شامل مونتاژ بخش های بازویی، اتصال وزنه های تعادل، و نصب چرخ دستی و کابل باشد.
• اتصالات الکتریکی و هیدرولیکی: سیستم های الکتریکی و هیدرولیک جرثقیل شامل منبع تغذیه، سیستم کنترل و دستگاه های ایمنی متصل می شوند.
• راه اندازی: پس از مونتاژ تاور کرین و اتصال سیستم های الکتریکی و هیدرولیک، راه اندازی می شود. این شامل آزمایش عملکردها و سیستم های ایمنی جرثقیل برای اطمینان از عملکرد صحیح آن است.
• آموزش و صدور گواهینامه: قبل از بهره برداری از تاور کرین، اپراتور جرثقیل باید آموزش دیده و گواهینامه داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که می تواند جرثقیل را به طور ایمن و کارآمد کار کند.

ذکر این نکته ضروری است که نصب تاورکرین می تواند فرآیندی پیچیده و زمان بر باشد و فقط باید توسط متخصصان مجربی که با نوع و مدل خاص جرثقیل آشنا هستند انجام شود.

1. نقص ساختاری: نقص در هر یک از اجزای جرثقیل مانند بوم ، سیم بکسل، قلاب، سیستم بالابری و غیره. واژگونی جرثقیل‌های برجی (تاورکرین) می‌تواند نتیجه نقص در اجزای ساختاری بوده باشد. این قسمت‌های مختلف ممکن است به طور مناسب در کنار یکدیگر قرار داده نشده باشند. همچنین به دلیل اضافه بار یا خستگی و خوردگی فلز اتفاق بیفتد.
2. واژگونی جرثقیل: واژگونی این نوع جرثقیل ها می تواند به علت عدم پایداری آن هنگام اضافه بار اتفاق بیفتد. عدم استفاده صحیح از وزنه های تعادلی، بستن نادرست پیچ و مهره های اتصال دهنده، عدم نصب صحیح تیرهای اتصالی، طراحی ضعیف ستون از عوامل موثر در واژگونی تاورکرین هستند.
3. برخورد و تماس جرثقیل با سایر تاسیسات مجاور ( جرثقیل‌های دیگر ، خطوط برق، ساختمان ها و …)
4. سقوط اشیاء (هنگام برپایی یا برچیدن جرثقیل برجی)
5. سقوط افراد از ارتفاع (هنگام برپایی یا برچیدنجرثقیل یرجی)
6. سقوط بار: گهگاه نقص در روش بستن و بلند کردن بار یا کنترل ضعیف بار معلق توسط راننده باعث برخورد بار به ستون جرثقیل یا سقوط بار بر روی زمین و سازه های زیر آن می شود.

• پایداری دستگاه جرثقیل تاور کرین در نظر گرفته شود.
• تاثیرات منفی روی سایر تاسیسات مجاور لحاظ شود.
• استفاده از ابزار دستی، ماشین ابزار و تجهیزات ویژه و مناسب این عملیات مهم است.
• اجزای در حال نصب در تاورکرین به خوبی مهار شده و کنترل شوند.
• شرایط محیطی مانند رطوبت و باد شدید در نظر گرفته شود.
• رویه های نصب تجهیزات برقی دستگاه رعایت شود.
• از افراد ماهر و مجاز برای برپایی و برچیدن استفاده شود.
• ترتیب در عملیات برپایی و برچیدن تاورکرین لحاظ شود.
• به یاد داشته باشید تا زمانی که یک قطعه را محکم سر جای خود نبسته‌اید هرگز آن را رها نکنید.
• استفاده از پیچ و مهره‌های سالم و استاندارد در جرثقیل تاور کرین بسیار حائز اهمیت است.
• برپایی و برچیدن تاورکرین بهتر است در خارج از زمان کاری انجام شود تا افراد کمتری در معرض خطر باشند.
• از تردد نفرات در پشت، زیر و اطراف تاورکرین و وزنه‌های تعادلی هنگام بالا بردن قالب نصاب، جلوگیری شود.
• هرگونه عملیات چرخشی هنگام بالابردن قالب نصاب ممنوع است.
• حداکثر سرعت باد مجاز هنگام عملیات بالابردن قالب نصاب ۳۶ کیلومتر بر ساعت است.
• برای جلوگیری از سقوط نفرات، تمام پرتگاه‌ها و لبه‌ها بایستی توسط نرده و توری فلزی حفاظ گذاری شوند.
• هنگام برپایی و برچیدن تاورکرین، مراقب خطوط برق هوایی باشید.
• تمام نفرات هنگام کار باید از وسایل حفاظت فردی مخصوصا کمربند ایمنی استفاده کنند.
• هنگام عملیات برپایی یا برچیدن تاورکرین حداقل فاصله ۲۰ متر از ستون جرثقیل به عنوان منطقه خطرناک توسط نوار خطر و موانع ایمنی مشخص شود.
• تمام سطوح راهروها و راه پله‌ها در تاورکرین باید از مواد غیر لغزنده مانند صفحات فلزی آجدار پوشیده شود.

ایمنی تاور کرین از آن جهت بسیار مورد تاکید است که ایمنی سایر افراد و تجهیزات حاضر در پروژه نیز تا حد زیادی به آن وابسته است. موارد ایمنی تاورکرین مندرج در استاندارد مربوطه شامل ایمنی و پایداری دستگاه،‌ ایمنی نصب و راه اندازی،‌ ایمنی ترمزها و ایمنی کابین اپراتور و بخش های متنوع زیادی است که به صورت جداگانه در مقاله ایمنی تاور کرین به آن پرداخته شده است.  برای مطالعه این مقاله روی این دکمه کلیک کنید.

هر تاورکرین از قطعات متعددی تشکیل شده است. شناسایی هریک از قطعات تاورکرین و آشنایی با نحوه کارکرد آنها چه به عنوان استفاده کننده (اپراتور و ریگر) و چه به عنوان بازرس تاورکرین نقش مهمی در کاربری ایمن، صحت انجام مراحل بازرسی و همچنین سهولت خواندن استاندارد مربوطه دارد.