تست شیرهای ایمنی
قبل از پرداختن به موضوع تست شیر ایمنی یا شیر اطمینان ، باید ببینیم شیر اطمینان چیست و چه کاربردی در صنایع مختلف دارد و چرا باید تست و بازرسی شود.
شیر ایمنی چیست؟
شیرهای ایمنی یا saftey valve نقش مهمی در محافظت از سیستم ها در برابر فشار بیش از حد، جلوگیری از نقص عملکرد، خطرات آتش سوزی و حتی انفجار دارند. آزمایش منظم شیرهای ایمنی برای اطمینان از عملکرد مناسب و قابلیت اطمینان آنها ضروری است. در این مقاله، روشها و متدهای مختلف آزمایش شیرهای ایمنی را بررسی میکنیم.
شیرهای ایمنی اجزای حیاتی در صنایع مختلف مانند نفت و گاز، تولید برق، آب وفاضلاب، هوافضا و هواپیمایی، تولید فولاد و صنایع شیمیایی وپلاستیکی هستند. این شیرها به عنوان آخرین خط دفاعی در برابر فشار بیش از حد فرآیند عمل می کنند و حفاظت از جان و تجهیزات را تضمین می کنند.برای حفظ اثربخشی شیرهای ایمنی، آزمایش منظم لازم است. آزمایش امکان شناسایی هرگونه مشکل یا نقص احتمالی را فراهم می کند و اطمینان حاصل می کند که دریچه ها می توانند در مواقع اضطراری به طور قابل اعتماد کار کنند.
شیرهای اطمینان در معرض شرایط سخت عملیاتی از جمله قرار گرفتن در معرض آلاینده ها و خوردگی هستند. با گذشت زمان، قطعات مکانیکی دریچههای ایمنی ممکن است فرسوده شوند یا بسته شوند و توانایی آنها برای کاهش موثر فشار را به خطر بیندازند. آزمایش به شناسایی چنین مشکلاتی کمک می کند و اطمینان حاصل می کند که سوپاپ های ایمنی عملکرد خوبی دارند.توصیه می شود بسته به صنعت و سابقه بازرسی قبلی، حداقل هر ۱ تا ۳ سال یکبار شیرهای اطمینان را تست کنید. آزمایش منظم به جلوگیری از خرابی های فاجعه آمیز کمک می کند و ایمنی پرسنل و تجهیزات را تضمین می کند.
اجزای داخلی شیر ایمنی چیست؟
اجزا و قطعات شیر ایمنی را ادامه شرح دادیم.
۱. بدنه (body):
بدنه یک شیر اطمینان به عنوان محفظه اصلی عمل می کند و یکپارچگی ساختاری و پشتیبانی را فراهم می کند. بسته به کاربرد معمولاً از مواد محکمی مانند برنج، برنز یا فولاد ضد زنگ ساخته می شود. بدنه تمام اجزای دیگر را در خود جای داده و شیر اطمینان را به سیستمی که از آن محافظت می کند متصل می کند.
۲. نازل(nozzle):
نازل جزء جدایی ناپذیر شیر اطمینان است. این به عنوان یک گذرگاه برای سیال یا گاز عمل می کند و اجازه می دهد تا هنگام فعال شدن شیر، فشار آزاد شود. نازل ها بسته به کاربرد های مختلف در اشکال و اندازه های مختلف موجود هستند.
۳. صفحه(disc):
دیسک که به عنوان شیر یا صفحه نیز شناخته می شود، قطعه ای است که جریان سیال یا گاز را از طریق شیر اطمینان تنظیم می کند. معمولاً توسط یک فنر یا یک اهرم وزن دار در برابر دهانه نازل نگه داشته می شود. هنگامی که فشار از حد تعیین شده فراتر رفت، دیسک بلند می شود و به سیال یا گاز اجازه می دهد تا خارج شده و فشار سیستم را کاهش دهد.
۴. نشیمنگاه(seat):
نشیمنگاه سطح ثابتی است که هنگام بسته شدن شیر اطمینان دیسک روی آن آب بندی می شود. این یک مهر و موم محکم را تضمین می کند تا از هرگونه نشتی در هنگام کار نکردن شیر جلوگیری کند. صندلی ها اغلب از موادی ساخته می شوند که می توانند دمای بالا و محیط های خورنده را تحمل کنند.
۵. فنر(spring):
فنر وظیفه کنترل نیروی وارد شده به دیسک را بر عهده دارد و آن را در شرایط عادی کار بسته نگه می دارد. کشش فنر را می توان برای تنظیم فشاری که در آن شیر باز می شود تنظیم کرد. فنرها معمولاً از فولاد ضد زنگ یا سایر مواد ارتجاعی برای اطمینان از دوام و قابلیت اطمینان ساخته می شوند.
۶. پوشش داخلی(bonnet):
کاپوت اجزای داخلی شیر اطمینان را می پوشاند و از آن محافظت می کند. معمولاً روی بدنه شیر پیچ یا رزوه می شود و یک محفظه ایمن ایجاد می کند. کاپوت همچنین دسترسی برای اهداف نگهداری و بازرسی را فراهم می کند.
۷. پیچ تنظیم(adjusting screw):
پیچ تنظیم برای تنظیم دقیق فشاری که در آن شیر ایمنی باز می شود استفاده می شود. با چرخاندن پیچ تنظیم، کشش فنر را می توان افزایش یا کاهش داد و امکان کنترل دقیق فشار را فراهم می کند. این یک جزء حیاتی برای اطمینان از عملکرد شیر ایمنی در محدوده فشار مورد نظر است.
۸. اهرم(lever):
در برخی از شیرهای اطمینان، به جای فنر از اهرم برای نگه داشتن دیسک در برابر نشیمنگاه استفاده می شود. اهرم در یک انتها وزن شده و از طرف دیگر به دیسک متصل می شود. هنگامی که فشار از حد تعیین شده فراتر رفت، انتهای وزنه اهرم بلند می شود و به دیسک اجازه می دهد تا باز شود و فشار را آزاد کند.
شیرهای ایمنی وسایل ضروری هستند که نقش مهمی در محافظت از تجهیزات، سیستم ها و پرسنل در برابر فشار بیش از حد دارند. درک اجزا و قطعات آنها به درک عملکرد و نگهداری آنها کمک می کند. بدنه، نازل، دیسک، نشیمنگاه، فنر، کاپوت، پیچ تنظیم و اهرم همه عناصر حیاتی هستند که به عملکرد کلی و قابلیت اطمینان سوپاپهای ایمنی کمک میکنند. با اطمینان از نصب، نگهداری و آزمایش های دوره ای مناسب، شیرهای ایمنی می توانند به طور موثر خطرات مرتبط با حوادث فشار بیش از حد را کاهش دهند.
تست شیرهای اطمینان چگونه است؟
درست عمل نکردن شیرهای اطمینان یا سوپاپ اطمینان میتواند باعث افزایش بیش ازحدفشار در انواع تجهیزات و پایپینگ گردد. یکی از بهترین راه هایی که میتواند عملکرد صحیح شیر را در موقعیتهای بحرانی تضمین نماید انجام تست شیر های اطمینان است.در اکثر موارد، تست شیرهای اطمینان به نوعی شبیه سازی شرایط بحرانی است. یعنی روی میز مخصوصی شیر توسط بستهای محکم بسته میشود و از ناحیه نازل ورودی آن، فشار گاز یا مایع بر زیر دیسکش وارد میشود.فشار وارد شده بطور مرتب از طریق فشار سنج ها بر روی میز مخصوص، پایش ، بررسی و اندازهگیری میشود. در انتها، میتوان دید که شیر در چه فشاری باز میشود و فشار دیسک خود را رها میسازد.
شیرهای اطمینان تجهیزاتی برای کنترل و ایمنی سیستم های تحت فشار می باشند که با رسیدن فشار سیال درون سیستم به فشار تنظیم شده شیر اطمینان ، این شیرها دریچه خروجی را باز کرده و باعث تخلیه یا انتقال فشار شده و با بازگشت فشار سیستم به فشار مورد نظر و ایمن دوباره مسیر جریان را بصورت اتومات بسته یا با دخالت اپراتور مسیر بسته می شود.باتوجه به اینکه این شیرها به عنوان آخرین کنترلر سیستم کنترلی عمل می نمایند و معمولا پس از این شیرها سیستم کنترل دیگری وجود ندارد لذا کالیبراسیون آنها بسیار مهم و با اهمیت می باشد.برای کالیبراسیون شیرهای اطمینان از سیالاتی چون آب ، هوا (یا یک گاز خنثی) و بخار هوا استفاده می شود. برای کالیبراسیون شیرهای اطمینان از یک سیستم تنظیم فشار با پایداری بالا و یک فشارسنج مرجع استفاده می شود.
مقادیر مورد نیاز برای درج در گواهینامه کالیبراسیون یک شیر اطمینان شامل نقطه تنظیم فشار شیر اطمینان ، POP و Back Pressure می باشد.
نقطه POP: درواقع بیشینه فشار ورودی شیر اطمینان می باشد که در این حالت شیر عمل نموده و دریچه آن کاملا باز بوده و بیشترین فلوی طراحی شیر اطمینان از دریچه آن عبور می کند و در صورت عدم توانایی شیر در خروج سیال به اندازه کافی ، فشار مخزن همچنان بالا می رود. در اصطلاح علم مکانیک سیالات دریچه شیر به حالت خفگی می رسد.مقدار Back Pressure : نیز فشاری است که در آن دریچه شیر مجددا بسته شده و اجازه عبور جریان را نخواهد داد.درصورتیکه مقادیر POP و BACK مورد نیاز در سیستم مشخص نشده باشند، این مقادیر به ترتیب ۱۰درصد بالاتر و پایین تر از نقطه تنظیم در نظر گرفته می شوند.
برای شیرهای با نوع آب بندی فلز – فلز کالیبراسیون توسط هوا در فشار ۹۰درصد نقطه تنظیم انجام و تعداد حباب های خروجی جهت اندازه گیری فلوی خروجی و میزان مجاز نشتی شمرده می شود که مقادیر مجاز آن درجداول استاندارد آورده شده است.برای کالیبراسیون شیرهای با نوع آب بندی فلز – غیر فلز نیز تا فشاری معادل نقطه تنظیم نباید هیچگونه نشتی مشاهده گردد.
برای دستیابی به نتایج بهتر و واقعی تر توصیه میشود که شیر اطمینان توسط سیال واسطهای که ماهیتش شبیه سیال عملیاتی است تست شود، در واقع آن دسته از شیرهای اطمینان که بر ورودی مسیر گاز یا بخار یا هوای فشرده نصب میشوند را با گاز تست میکنند و شیرهای اطمینان که بر روی مسیر مایع نصب میشوند را با مایع تست میکنند.از طرفی روش تست انواع شیرها از مدلهای شیر ایمنی سطحی تا شیر اطمینان فلنچی چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند و در هر صورت ضروری است که شیر تحت تأثیر فشار بالای سیال عملیاتی قرار بگیرد. گاهی نمیتوانیم دقیقا شرایط موجود در سایت را شبیهسازی کنیم. در این صورت برای تنظیم شیر اطمینان از سیالهای گازی و یا مایعات با درجه گرانروی و یا وزن حجمی یکسان با سیال عملیاتی استفاده میکنند.
تست شیر اطمینان شامل روش های مختلفی است که در ادامه به آنها می پردازیم:
سه روش اصلی برای آزمایش شیرهای ایمنی وجود دارد: تست درجا و تست روی میز و بازرسی دوره ای
تست درجا (In-situ testing)
تست درجا شامل تست سوپاپ ایمنی در زمانی است که هنوز در خدمت است. این روش زمانی مناسب است که بتوان فشار تنظیم شده را به دقت در کار ایجاد کرد. با این حال، در بسیاری از موارد، دستیابی به فشار تنظیمی مورد نیاز در شرایط عملیاتی واقعی چالش برانگیز است و آزمایش درجا کمتر رخ می دهد.
تست روی میز( Bench testing)
تست رومیزی که به عنوان تست آزمایشگاهی یا کارگاهی نیز شناخته میشود، متداولترین روش برای آزمایش شیرهای ایمنی است. این روش شامل برداشتن شیر اطمینان از سیستم و بردن آن به آزمایشگاه یا مرکز آزمایش اختصاصی برای آزمایش است.تست رومیزی امکان کنترل دقیقتر شرایط فشار را فراهم میکند و یک محیط کنترلشده برای آزمایش فراهم میکند. این اطمینان را ایجاد می کند که شیر اطمینان می تواند باز شود و عملکرد خود را در فشار تنظیم شده مورد نظر انجام دهد و در فشار پایین مناسب دوباره آب بندی شود.
بازرسی دوره ای (periodic inspection)
بازرسی دوره ای به بررسی و ارزیابی منظم شیرهای ایمنی برای اطمینان از انطباق آنها با استانداردها و مقررات صنعتی اشاره دارد. این شامل ارزیابی جامع اجزا و مکانیسمهای مختلف شیر برای شناسایی هرگونه نشانهای از سایش، آسیب یا نقص است.
روش انجام تست درجا
تست درجا مستلزم رعایت دقیق روش زیر است:
۱)تعیین فشار را تنظیم کنید
قبل از انجام آزمایش، فشار تنظیم شده شیر اطمینان باید تعیین شود. فشار تنظیم شده معمولاً بر روی برچسب شیر که روی بدنه پرچ شده است حک می شود. این نشان دهنده فشاری است که در آن شیر باید باز شود تا فشار سریع آزاد شود.
۲)کاربرد فشار
فشار از یک منبع فشار خارجی به شیر اعمال می شود تا زمانی که آزاد شدن ناگهانی یا “عمل پاپ” مشاهده شود. فشار در آن لحظه دقیقاً ثبت شده و با فشار تنظیم شده مقایسه می شود.
۳)اندازه گیری فشار مجدد
فشار به آرامی کاهش می یابد و مقدار فشار مجدد ثبت می شود. این مقدار نشان دهنده نقطه فشاری است که در آن شیر بسته می شود. برای اطمینان از اندازه گیری دقیق باید دقت کرد، به خصوص اگر حجم منبع فشار کم باشد.
۴)چندین بار تکرار کنید
برای اطمینان از قابل اعتماد بودن نتایج آزمایش، توصیه می شود که آزمایش را چندین بار و در حالت ایده آل سه بار تکرار کنید. ثبت تمام خوانش های فشار برای تأیید به شناسایی هرگونه ناهماهنگی در عملکرد شیر کمک می کند.
روش انجام تست روی میز
تست رومیزی شیرهای ایمنی شامل مراحل زیر است:
۱)گیج مرجع فشار
برای اندازه گیری دقیق فشار، یک گیج مرجع فشار ضروری است. گیج باید محدوده اندازه گیری صحیحی را داشته باشد تا فشار تنظیم شده دریچه ایمنی مورد آزمایش را تطبیق دهد. پیروی از استانداردهای ASME Section VIII مخصوص نوع شیر برای آزمایش دقیق بسیار مهم است.
۲)منبع فشار خارجی
یک منبع فشار خارجی برای فشارآوردن به شیر اطمینان مورد آزمایش استفاده می شود. این منبع باید بتواند فشار مورد نیاز را برای تست های بعدی تامین کند.
۳)تعیین فشار را تنظیم کنید
مشابه آزمایش درجا، فشار تنظیم شده شیر اطمینان باید قبل از انجام آزمایش تعیین شود. این اطلاعات معمولاً بر روی برچسب سوپاپ که روی بدنه پرچ شده است حک می شود.
۴)تست کرک
در طول آزمایش کرک، فشار به دقت به شیر اعمال می شود تا زمانی که ترک بخورد یا باز شود. فشاری که در آن شیر ترک می خورد با فشار تنظیم شده مقایسه می شود و نتایج ثبت می شود.
۵)تست فشار مجدد
پس از تست کرک، فشار به آرامی کاهش مییابد تا فشار مجدداً اندازهگیری شود. این فشار نشان دهنده نقطه ای است که دریچه بسته می شود. اندازه گیری دقیق بسیار مهم است و تمام خوانش های فشار باید برای اعتبارسنجی ثبت شوند.
بازرسی دوره ای
اهمیت بازرسی دوره ای
۱)اطمینان از عملکرد بهینه:
بازرسی های منظم به شناسایی و اصلاح هر گونه مشکلی که ممکن است عملکرد شیر ایمنی را مختل کند کمک می کند. با انجام بازرسی در فواصل زمانی مشخص، اپراتورها می توانند اطمینان حاصل کنند که شیرها همانطور که در نظر گرفته شده عمل می کنند و می توانند به طور موثر در برابر موقعیت های فشار بیش از حد محافظت کنند.
۲)رعایت مقررات:
بسیاری از صنایع تابع مقررات و استانداردهای ایمنی هستند که نیاز به بازرسی دوره ای شیرهای اطمینان دارند. رعایت این مقررات برای حفظ ایمنی و یکپارچگی عملیات بسیار مهم است. عدم رعایت می تواند منجر به مجازات های شدید و عواقب قانونی شود.
۳)جلوگیری از خرابی تجهیزات:
شیرهای ایمنی آخرین خط دفاعی در برابر خرابی های فاجعه بار تجهیزات ناشی از فشار بیش از حد هستند. بازرسی دوره ای به شناسایی مشکلات احتمالی قبل از تبدیل شدن به خرابی های بزرگ کمک می کند، در نتیجه از آسیب های پرهزینه به تجهیزات جلوگیری می کند و از عملیات بی وقفه اطمینان حاصل می کند.
۴)حفاظت از پرسنل و محیط زیست:
حوادث فشار بیش از حد می تواند خطرات جدی برای پرسنل و محیط زیست ایجاد کند. با انجام بازرسی های منظم می توان خطرات احتمالی را شناسایی و کاهش داد و خطر تصادفات را کاهش داد و ایمنی کارکنان و محیط اطراف را تضمین کرد.
مراحل انجام بازرسی دوره ای
۱)بازرسی بصری:
بازرسی بصری شیر اطمینان اولین گام در بازرسی دوره ای است. این شامل بررسی هرگونه نشانه ای از خوردگی، نشت یا آسیب فیزیکی است. علاوه بر این، وضعیت خارجی شیر مانند تمیزی و برچسب زدن مناسب نیز باید ارزیابی شود.
۲)تست عملکردی:
آزمایش عملکردی شامل شبیه سازی شرایط عملکرد شیر اطمینان برای اطمینان از پاسخ مناسب آن به موقعیت های فشار بیش از حد است. این را می توان با استفاده از یک دستگاه تست یا با انجام یک آزمایش سیستم در مقیاس کامل برای ارزیابی عملکرد شیر انجام داد.
۳)کالیبراسیون و تنظیم:
بازرسی دوره ای ممکن است شامل کالیبره کردن و تنظیم شیر اطمینان برای اطمینان از باز شدن در فشار صحیح و بسته شدن محکم بدون هیچ گونه نشتی باشد. این تضمین می کند که شیر در محدوده مورد نظر عمل می کند و فشار را کاهش می دهد.
بازرسی دوره ای شیرهای اطمینان برای حفظ ایمنی و یکپارچگی فرآیندهای صنعتی بسیار مهم است. با انجام ارزیابی های منظم، اپراتورها می توانند اطمینان حاصل کنند که شیرهای ایمنی به طور موثر عمل می کنند، با مقررات مطابقت دارند، از خرابی تجهیزات جلوگیری می کنند و از پرسنل و محیط زیست محافظت می کنند. ایجاد یک برنامه جامع بازرسی و نگهداری که از استانداردها و دستورالعمل های صنعتی پیروی می کند تا از عملکرد بهینه شیرهای ایمنی اطمینان حاصل شود، ضروری است. به یاد داشته باشید، ایمنی عملیات شما به قابلیت اطمینان این شیرها بستگی دارد، بنابراین برای محافظت از کسب و کار و پرسنل خود، در بازرسی های دوره ای سرمایه گذاری کنید.
انواع شیر های ایمنی کدامند؟
شیرهای ایمنی انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. سه نوع متداول عبارتند از: شیرهای اطمینان فنری، سوپاپ های ایمنی دم بالانس و شیرهای ایمنی که توسط خلبان کار میکنند.
شیرهای ایمنی فنری (Spring-Loaded Safety Valves)
شیرهای اطمینان فنری رایج ترین نوع هستند. آنها برای طیف گسترده ای از فشار مورد نیاز، از حدود ۱ تا ۱۴۰۰ بار در دسترس هستند. این شیرها از یک محفظه انبساط، یک فنر، یک دیسک، یک حلقه نازل و یک نازل تشکیل شده است.هنگامی که فشار ورودی به سطح معینی می رسد، دیسک بلند می شود و به رسانه اجازه می دهد تا از طریق شیر جریان یابد. سطح بزرگتر دیسک در مقایسه با نازل باز شدن سریع و کامل شیر را تضمین می کند و به طور موثر فشار اضافی را کاهش می دهد.
سوپاپ های ایمنی دم بالانس (Balanced Bellows Safety Valves)
سوپاپهای ایمنی دم بالانس برای غلبه بر اثرات منفی فشار برگشتی طراحی شدهاند. این شیرها دارای مکانیزم دمنده هستند که به طور مساوی فشار برگشتی را در بالا و پایین دیسک توزیع می کند. این طراحی از تاثیر فشار برگشتی بر عملکرد شیر جلوگیری می کند و قابلیت اطمینان آن را تضمین می کند.با این حال، شیرهای ایمنی دم متعادل دارای حداکثر فشار کاری مجاز (MAWP) کمتری در مقایسه با شیرهای ایمنی فنری هستند. آنها معمولاً برای محدوده فشار تا ۱۵.۹ بار مناسب هستند.
شیرهای ایمنی پایلوت(Pilot-Operated Safety Valves)
شیرهای ایمنی که توسط پایلوت کار می کنند از یک فنر پایلوت، یک شیر پایلوت، یک فنر اصلی، یک شیر اصلی و یک دستگیره تنظیم تشکیل شده اند. شیر پایلوت با فشار تنظیم شده باز می شود و یک اختلاف فشار ایجاد می کند که به شیر اصلی اجازه می دهد باز شود و فشار اضافی از سیستم برداشته شود.شیرهای پایلوت دریچه های کاهش فشار هستند که ورودی و خروجی شیر اصلی را کنترل می کنند. آنها شبیه شیرهای فنری هستند اما بهترین راه حل جایگزین برای رسیدن به بالاترین فشار و بالاترین ظرفیت هستند. این شیرها عملکرد بسیار خوبی برای محافظت در برابر فشار بیش از حد ارائه می دهند.
شیرهای اطمینان چه کاربردی دارند؟
شیرهای ایمنی در تجهیزات و صنایع زیر بکار برده می شوند.
۱. دیگ بخار:
شیرهای ایمنی با آزاد کردن فشار بخار اضافی در جلوگیری از انفجار نقش مهمی در سیستمهای دیگ بخار دارند. دیگ بخار به طور گسترده در نیروگاه ها، تاسیسات صنعتی و سیستم های گرمایشی استفاده می شود. شیرهای ایمنی به حفظ سطوح فشار مطلوب در دیگ بخار کمک می کنند و از آسیب احتمالی ناشی از افزایش فشار بیش از حد محافظت می کنند.
۲. مخازن تحت فشار:
در صنایعی مانند نفت و گاز، پتروشیمی و تولید از مخازن تحت فشار برای ذخیره و انتقال مواد مختلف تحت فشار بالا استفاده می شود. دریچههای ایمنی روی این شناورها نصب میشوند تا در برابر شرایط فشار بیش از حد که میتواند منجر به خرابی یا انفجار شود، محافظت شود. دریچه های ایمنی با آزاد کردن فشار اضافی، یکپارچگی و ایمنی کشتی ها و محیط اطراف را تضمین می کنند.
۳. سیستم های هوای فشرده:
شیرهای ایمنی در سیستم های هوای فشرده ضروری هستند که به طور گسترده در کارخانه های تولیدی، کارگاه های خودروسازی و سایر صنایع استفاده می شود. این شیرها از سیستم در برابر افزایش فشار بیش از حد ناشی از نقص یا انسداد محافظت می کنند. دریچه های ایمنی با آزاد کردن فشار هوای اضافی از آسیب به کمپرسور، خطوط لوله و سایر اجزا جلوگیری می کنند.
۴. سیستم های هیدرولیک:
سیستمهای هیدرولیک که معمولاً در ماشینآلات ساختمانی، تجهیزات تولیدی و هواپیما یافت میشوند، برای تنظیم فشار و جلوگیری از خرابی سیستم به شیرهای ایمنی متکی هستند. این شیرها از سیستم های هیدرولیک در برابر آسیب ناشی از فشار بیش از حد محافظت می کنند و عملکرد ایمن را تضمین می کنند. با آزاد کردن مایع هیدرولیک اضافی، شیرهای ایمنی به حفظ عملکرد و یکپارچگی سیستم کمک می کنند.
۵. صنایع فرآیندی:
در صنایع فرآیندی مانند کارخانه های شیمیایی، پالایشگاه ها و تولید دارو، شیرهای ایمنی برای حفاظت از تجهیزات و پرسنل ضروری هستند. این شیرها از موقعیت های فشار بیش از حد در خطوط لوله، راکتورها و سایر تجهیزات فرآیند جلوگیری می کنند و از انفجار یا نشت احتمالی محافظت می کنند. شیرهای ایمنی تضمین می کنند که فشار در محدوده های عملیاتی ایمن باقی می ماند و خطر تصادف یا آسیب را به حداقل می رساند.
شیرهای ایمنی به عنوان اجزای حیاتی در صنایع و کاربردهای مختلف عمل می کنند و حفاظت حیاتی را در برابر سناریوهای فشار بیش از حد ارائه می دهند. چه دیگ های بخار، مخازن تحت فشار، سیستم های هوای فشرده، سیستم های هیدرولیک یا صنایع فرآیندی، شیرهای ایمنی نقشی ضروری در حفظ یکپارچگی سیستم و تضمین ایمنی پرسنل و تجهیزات ایفا می کنند. شیرهای ایمنی با آزاد کردن سریع فشار اضافی، خطرات ناشی از فشار بیش از حد را کاهش می دهند و از خرابی ها و حوادث فاجعه بار جلوگیری می کنند. درک اهمیت سوپاپ های اطمینان و نگهداری صحیح آنها برای اطمینان از اثربخشی آنها در محافظت در برابر خطرات احتمالی ضروری است.
در زیر عکس شیر ایمنی در دیگ بخار را مشاهده می کنید.
معیارهای انتخاب شیرهای ایمنی چیست؟
انتخاب شیر ایمنی مناسب برای یک کاربرد خاص می تواند یک کار چالش برانگیز باشد. معیارهای مختلفی وجود دارد که برای تصمیم گیری آگاهانه باید در نظر گرفته شود.
۱. درجه بندی فشار و دما
یکی از ملاحظات اولیه هنگام انتخاب شیر اطمینان، درجه بندی فشار و دمای آن است. این درجه بندی ها حداکثر فشار و دمایی را تعیین می کنند که در آن شیر می تواند به طور ایمن کار کند. مهم است که شیر اطمینانی را انتخاب کنید که بتواند شرایط فشار و دمای خاص سیستمی را که در آن نصب میشود تحمل کند. اگر این کار را انجام ندهید ممکن است سوپاپ خراب شود یا محافظت کافی را ارائه ندهد.
۲. ظرفیت جریان
ظرفیت جریان یک شیر اطمینان یکی دیگر از معیارهای مهم است که باید در نظر گرفته شود. این به مقدار مایع یا گازی است که شیر قادر است در یک بازه زمانی معین تخلیه کند. انتخاب یک شیر اطمینان با ظرفیت جریان کافی برای کنترل حداکثر نرخ جریان ممکن در سیستم بسیار مهم است. عدم انجام این کار ممکن است منجر به افزایش فشار بیش از حد و آسیب احتمالی تجهیزات شود.
۳. سازگاری مواد
سازگاری مواد یک شیر اطمینان یک عامل ضروری است که باید در نظر گرفته شود. سیستم های مختلف ممکن است انواع مختلفی از سیالات یا گازها را مدیریت کنند که هر کدام دارای خواص شیمیایی خاص خود هستند. مهم است که شیر اطمینانی را انتخاب کنید که از موادی ساخته شده باشد که با موادی که با آنها در تماس است سازگار باشد. عدم توجه به سازگاری مواد ممکن است منجر به خوردگی، فرسایش یا سایر اشکال تخریب شود که می تواند کارایی شیر را به خطر بیندازد.
۴. قابلیت اطمینان و عملکرد
قابلیت اطمینان و عملکرد در هنگام انتخاب یک سوپاپ اطمینان بسیار مهم هستند. شیر باید بتواند به طور مداوم و موثر عمل کند و محافظت قابل اعتمادی را در برابر شرایط فشار بیش از حد ارائه دهد. انتخاب شیری از یک تولید کننده معتبر با سابقه اثبات شده در تولید شیرهای ایمنی با کیفیت و قابل اعتماد بسیار مهم است. علاوه بر این، در نظر گرفتن ویژگی های عملکرد شیر مانند زمان پاسخ و فشار مجدد می تواند به اطمینان از ایمنی و عملکرد بهینه کمک کند.
۵. رعایت مقررات و استانداردها
شیرهای ایمنی تابع مقررات و استانداردهای مختلفی هستند که بر طراحی، ساخت و نصب آنها حاکم است. مهم است که شیر اطمینانی را انتخاب کنید که با مقررات و استانداردهای مربوطه در صنعت شما مطابقت داشته باشد. این تضمین می کند که شیر الزامات ایمنی لازم را برآورده می کند و سطح حفاظت مورد انتظار را فراهم می کند.
۶. نیازهای تعمیر و نگهداری و آزمایش
تعمیر و نگهداری و آزمایش منظم برای اطمینان از عملکرد مداوم و قابلیت اطمینان یک شیر اطمینان ضروری است. مهم است که قبل از انتخاب شیر، الزامات نگهداری و آزمایش شیر را در نظر بگیرید. برخی از شیرها ممکن است به تعمیر و نگهداری یا آزمایش مکرر بیشتری نسبت به بقیه نیاز داشته باشند. مهم است که شیری را انتخاب کنید که با قابلیت ها و منابع نگهداری سازمان شما سازگار باشد.
با در نظر گرفتن این معیارها، می توانید شیر اطمینانی را انتخاب کنید که نیازهای خاص شما را برآورده کند و محافظت لازم را در برابر شرایط فشار بیش از حد فراهم کند.
گواهینامه شیر ایمنی
برای اطمینان از ایمنی و کیفیت شیرهای ایمنی باید با گواهینامه ها و استانداردهای مختلف مطابقت داشته باشند. برخی از گواهینامه ها و استانداردهای رایج عبارتند از:
گواهی TÜV
گواهینامه TÜV ایمنی و انطباق تجهیزات تحت فشار را بر اساس الزامات دستورالعمل تجهیزات فشار (PED) 2014/68/EU ارزیابی می کند. این گواهینامه تضمین می کند که شیرهای ایمنی استانداردهای لازم برای طراحی و ساخت دستگاه های کاهش فشار را رعایت می کنند.
گواهینامه ASME
گواهینامه ASME انطباق مخازن تحت فشار، بویلرها و دستگاه های کاهش فشار را با استانداردهای انجمن مهندسین مکانیک آمریکا تأیید می کند. این گواهینامه تضمین می کند که این دستگاه ها الزامات ایمنی و کیفیت لازم را برآورده می کنند.
استاندارد ISO 4126
استاندارد ISO 4126 یک مشخصات کلی برای شیرهای کاهش فشار، بدون توجه به رسانه ها ارائه می دهد. الزامات طراحی، انتخاب، نصب، آزمایش و نگهداری شیرهای ایمنی را تشریح می کند.
سوالات متداول
فشاری است که در آن دریچه شیر اطمینان مجددا بسته شده و اجازه عبور جریان را نخواهد داد.
در واقع بیشینه فشار ورودی شیر اطمینان است که در این حالت شیر عمل نموده و دریچه آن کاملا باز بوده و بیشترین جریان طراحی شیر اطمینان از دریچه آن عبور می کند.
- بدنه (body)
- نازل(nozzle)
- صفحه(disc)
- نشیمنگاه(seat)
- فنر(spring)
- پوشش داخلی(bonnet)
- پیچ تنظیم(adjusting screw)
- اهرم(lever)
هدف از شیر اطمینان محافظت از سیستم در برابر فشار بیش از حد، با کاهش سریع فشار اضافی است. با اطمینان از اینکه فشار در محدوده ایمن باقی می ماند و از خرابی، خطرات آتش سوزی و انفجار جلوگیری می کند.
- تفاوت از نظر عملکرد :
ریلیف ولو به تدریج متناسب با افزایش فشار باز می شود و فشار درون یک سیستم را کنترل می کند. ولی سیفتی ولو یا شیر اطمینان، بلافاصله و به طور کامل با رسیدن به فشار تنظیم شده باز می شود تا فشار اضافی به سرعت آزاد شود.
- از نظر نقطه تنظیم:
ستپوینت یک نقطه تنظیم است که شیر ایمنی و ریلیف برای فعالشدن در آن تنظیم می شوند. ستپوینت کمترین مقدار فشار مجاز در سیستم است که قبل از وقوع مشکلات جدی تنظیم میشود. هنگامی که فشار از مقدار تنظیم شده بیشتر میشود، شیر شروع به باز شدن میکند. این فشار معمولاً بر اساس واحدهای بار یا اینچ بر مترمربع تعیین میشود. بهعبارتدیگر، ستپوینت نقطهای است که شیر در آن شروع به باز شدن میکند.در شیر ایمنی، ستپوینت به مقدار سه درصد نسبت به سطح فشار کاری بالاتر و در ریلیف ولو به ارزش ده درصد نسبت به سطح فشار کاری تنظیم میگردد.
- از نظر کاربرد:
شیر ایمنی برای کنترل فشار در سیستمها و تجهیزات پتروشیمی، نیروگاه، دیگ بخار، نفت و گاز و داروسازی استفاده میشود. این شیر درصورتیکه فشار در سیستم به مقدار تعیین شده برسد، باز میشود و فشار را به طور خودکار تخلیه میکند. شیر ایمنی برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار ناشی از افزایش ناگهانی فشار در سیستم، مانند انفجار تجهیزات، استفاده میشود. ریلیف ولو در صورت افزایش فشار تا سطح دیگری، فشار را تخلیه میکند. هدف استفاده از ریلیف ولو جلوگیری از بالارفتن فشار در حداکثر مقدار مجازی دستگاه یا تجهیزات است تا از خرابی و ایجاد آسیب جلوگیری کند.