بازرسی سیستم اعلام و اطفا حریق
حریق، همواره یکی از بزرگترین تهدیدات برای صنایع، ساختمان‌ها و اماکن مختلف بوده است. خسارات ناشی از آن نه تنها مالی، بلکه گاهاً جبران ناپذیر و انسانی است. در این راستا، سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق به عنوان خط اول دفاعی در برابر این خطر بالقوه عمل می کنند.
شرکت بازرسی آستا با بهره‌گیری از مهندسین و کارشناسان باتجربه ایمنی،برق و مکانیک مطابق با الزامات استاندارد EN54 و سری NFPA در گروه‌های ذیل آماده ارائه خدمات بازرسی سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق می‌باشد:
- بررسی و ارزیابی سیستم اعلام حریق (متعارف و آدرس پذیر)
- بررسی و ارزیابی سیستم اطفاء حریق (ثابت و متحرک)
- تست و بررسی عملکرد سیستم اعلام و اطفاء حریق
- ارزیابی ریسک حریق و ارائه راهکارهای پیشگیری از آتش‌سوزی و انفجار
اهمیت بازرسی سیستم اعلام و اطفا حریق
سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق، به عنوان قلب تپنده ایمنی در هر ساختمان و مجموعه‌ای، نقشی حیاتی در حفاظت از جان و مال انسان‌ها ایفا می‌کنند. بازرسی دوره‌ای و منظم این سیستم‌ها، امری ضروری و غیرقابل انکار است که به دلایل متعددی از اهمیت بالایی برخوردار است:
۱. تضمین عملکرد صحیح سیستم:
- بازرسی‌های دوره‌ای کمک می‌کنند تا از عملکرد صحیح و بی‌نقص تمامی اجزای سیستم، از جمله دتکتورها، آژیرها، اسپرینکلرها و خاموش‌کننده‌ها اطمینان حاصل شود.
- هرگونه نقص یا خرابی احتمالی در سیستم، مانند قطعی سیم‌کشی، خرابی دتکتور یا نشتی در لوله‌های اطفاء حریق، در مراحل اولیه شناسایی و رفع می‌شود.
- با انجام بازرسی‌های منظم، از آمادگی کامل سیستم برای مقابله با حریق در هر لحظه اطمینان حاصل می‌شود.
۲. پیشگیری از حوادث و خسارات:
- بازرسی‌های دوره‌ای با شناسایی و رفع زودهنگام مشکلات احتمالی، از بروز حوادث ناگوار و خسارات جبران‌ناپذیر جلوگیری می‌کنند.
- عملکرد صحیح سیستم اعلام حریق، امکان تشخیص سریع حریق و اطلاع‌رسانی به موقع به ساکنین و نیروهای امدادی را فراهم می‌کند.
- سیستم اطفاء حریق نیز با عملکرد به موقع، از گسترش آتش و تبدیل آن به یک فاجعه جلوگیری می‌کند.
۳. افزایش طول عمر سیستم:
- بازرسی‌های منظم و نگهداری صحیح، به افزایش طول عمر مفید سیستم اعلام و اطفاء حریق کمک می‌کنند.
- با شناسایی و رفع مشکلات جزئی در مراحل اولیه، از بروز مشکلات جدی‌تر و هزینه‌برتر در آینده جلوگیری می‌شود.
۴. رعایت قوانین و استانداردها:
- بازرسی سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق، به رعایت قوانین و استانداردهای ایمنی مربوطه کمک می‌کند.
- با انجام بازرسی‌های دوره‌ای و اخذ گواهی‌های لازم، از تطابق سیستم با الزامات قانونی اطمینان حاصل می‌شود.
۵. کاهش هزینه‌های بلندمدت:
- با انجام بازرسی‌های منظم و پیشگیری از حوادث، از هزینه‌های سنگین ناشی از خسارات حریق و بازسازی جلوگیری می‌شود.
- افزایش طول عمر سیستم و کاهش نیاز به تعمیرات اساسی، به کاهش هزینه‌های نگهداری و بهره‌برداری در بلندمدت منجر می‌شود.
۶. ایجاد آرامش خاطر:
- بازرسی‌های دوره‌ای و اطمینان از عملکرد صحیح سیستم اعلام و اطفاء حریق، آرامش خاطر را برای ساکنین، کارکنان و مدیران فراهم می‌کند.
بازرسی سیستم های اعلام و اطفا حریق بر اساس آیین نامه پیشگیری و مبارزه با آتش سوزی در کارگاه انجام می پذیرد. بازنگری و بروز رسانی آیین نامه پیش گیری و مبارزه با آتش سوزی در کارگاه به منظور پیشگیری هر چه بیشتر از حوادث و صدمات آن به استناد ماده ۸۵ قانون کار جمهوری اسلامی ایران تهیه گردیده که مشتمل بر ۱۰ فصل ، ۴۰۱ ماده و ۸ تبصره در تاریخ ۱۶/۷/۹۱ به تصویب وزیر تعاون، کار ورفاه اجتماعی رسید. برای دانلود آیین نامه مذکور روی دکمه زیر کلیک کنید.
مراحل بازرسی ایمنی حریق
مراحل بازرسی ایمنی حریق به طور کلی شامل موارد زیر است:
۱. برنامه ریزی و هماهنگی:
- تعیین هدف: مشخص کنید که هدف از بازرسی چیست (مثلاً، بررسی انطباق با استانداردها، شناسایی خطرات، ارزیابی عملکرد سیستم های اطفاء حریق).
- تعیین محدوده: مشخص کنید که کدام بخش ها یا تجهیزات قرار است بازرسی شوند.
- برنامه ریزی زمانبندی: زمان مناسب برای بازرسی را تعیین کنید و با مسئولین مربوطه هماهنگ کنید.
- تهیه چک لیست: یک چک لیست جامع از موارد قابل بازرسی تهیه کنید.
۲. بازرسی میدانی:
- بازرسی بصری: تمامی بخش های ساختمان، تجهیزات اطفاء حریق، سیستم های اعلام حریق و مسیرهای خروج را به دقت بررسی کنید.
- بررسی مستندات: مدارک مربوط به سیستم های ایمنی حریق، نقشه ها، گواهی نامه ها و سوابق بازرسی های قبلی را بررسی کنید.
- مصاحبه با کارکنان: با کارکنان در مورد دانش آنها از سیستم های ایمنی حریق و نحوه عملکرد آنها در شرایط اضطراری صحبت کنید.
- تست تجهیزات: در صورت لزوم، تجهیزات اطفاء حریق (مانند خاموش کننده ها، اسپرینکلرها) و سیستم های اعلام حریق را تست کنید.
۳. تجزیه و تحلیل:
- شناسایی نقاط ضعف: بر اساس یافته های بازرسی، نقاط ضعف و خطرات احتمالی را شناسایی کنید.
- ارزیابی ریسک: میزان ریسک هر یک از خطرات شناسایی شده را ارزیابی کنید.
- تهیه گزارش: یک گزارش جامع از یافته های بازرسی، شامل نقاط ضعف، خطرات و توصیه های اصلاحی تهیه کنید.
۴. پیگیری و اجرا:
- ارائه گزارش: گزارش بازرسی را به مسئولین مربوطه ارائه دهید.
- اقدامات اصلاحی: اقدامات لازم برای رفع نقاط ضعف و خطرات شناسایی شده را انجام دهید.
- بازرسی مجدد: پس از انجام اقدامات اصلاحی، یک بازرسی مجدد برای اطمینان از رفع مشکلات انجام دهید.
نکات مهم:
- بازرسی ایمنی حریق باید توسط افراد متخصص و آموزش دیده انجام شود.
- بازرسی ها باید به صورت دوره ای و منظم انجام شوند.
- نتایج بازرسی ها باید ثبت و مستند شوند.
- اقدامات اصلاحی باید به سرعت و به طور کامل انجام شوند.
با رعایت این مراحل و نکات، می توان از ایمنی حریق در ساختمان ها و اماکن مختلف اطمینان حاصل کرد.
نکات مهم:
- بازرسی ایمنی حریق باید توسط افراد متخصص و آموزش دیده انجام شود.
- بازرسی ها باید به صورت دوره ای و منظم انجام شوند.
- نتایج بازرسی ها باید ثبت و مستند شوند.
- اقدامات اصلاحی باید به سرعت و به طور کامل انجام شوند.
با رعایت این مراحل و نکات، می توان از ایمنی حریق در ساختمان ها و اماکن مختلف اطمینان حاصل کرد.
مراحل نصب و راه اندازی سیستم اعلام و اطفا حریق
۱_طراحی و مهندسی
- بررسی و ارزیابی:
- نوع کاربری ساختمان (مسکونی، تجاری، صنعتی و غیره)
- تعداد طبقات و مساحت کل ساختمان
- نوع فعالیت‌های انجام شده در ساختمان (اداری، تولیدی، انبار و غیره)
- وجود مواد قابل اشتعال و میزان آنها
- مسیرهای دسترسی و خروج اضطراری
- موقعیت مکانی ساختمان و شرایط محیطی آن
- طراحی سیستم:
- تعیین نوع سیستم اعلام حریق (متعارف، آدرس‌پذیر، بی‌سیم و غیره)
- انتخاب تجهیزات مناسب (دتکتورها، آژیرها، شستی‌ها، پنل مرکزی و غیره)
- طراحی جانمایی تجهیزات و مسیر کابل‌کشی‌ها
- تعیین نوع سیستم اطفاء حریق (آبی، گازی، فوم و غیره)
- انتخاب تجهیزات اطفاء حریق مناسب (اسپرینکلرها، نازل‌ها، پمپ‌ها، مخازن و غیره)
- طراحی جانمایی تجهیزات اطفاء حریق و مسیر لوله‌کشی‌ها
- تهیه نقشه‌ها و مدارک:
- نقشه‌های دقیق از جانمایی تجهیزات اعلام و اطفاء حریق
- نقشه‌های مسیر کابل‌کشی‌ها و لوله‌کشی‌ها
- مدارک فنی مربوط به تجهیزات
- لیست تجهیزات و مواد مورد نیاز
- برنامه‌ی زمانبندی اجرای پروژه
۲_خرید و تامین کالا
-
تهیه لیست تجهیزات و مواد:
- بر اساس نقشه‌ها و مدارک فنی، لیست دقیق تجهیزات و مواد مورد نیاز تهیه می‌شود.
-
انتخاب تأمین‌کنندگان:
- تأمین‌کنندگانی معتبر و دارای سابقه درخشان در زمینه تأمین تجهیزات اعلام و اطفاء حریق انتخاب می‌شوند.
-
خرید و تحویل کالا:
- تجهیزات و مواد مورد نیاز با رعایت کیفیت و استانداردهای لازم خریداری و به محل پروژه حمل می‌شوند.
-
کنترل کیفیت:
- قبل از نصب، تمامی تجهیزات و مواد از نظر کیفیت، صحت عملکرد و مطابقت با مشخصات فنی بررسی می‌شوند.
۳_نصب و راه اندازی
- آماده‌سازی محل نصب:
- محل‌های نصب تجهیزات (دتکتورها، آژیرها، اسپرینکلرها و غیره) آماده‌سازی می‌شوند.
- کابل‌کشی و لوله‌کشی:
- مسیرهای کابل‌کشی و لوله‌کشی مطابق با نقشه‌های طراحی شده و استانداردهای مربوطه اجرا می‌شوند.
- نصب تجهیزات:
- تجهیزات اعلام حریق (دتکتورها، آژیرها، شستی‌ها، پنل مرکزی و غیره) در محل‌های تعیین شده نصب می‌شوند.
- تجهیزات اطفاء حریق (اسپرینکلرها، نازل‌ها، پمپ‌ها، مخازن و غیره) در محل‌های مشخص شده نصب می‌شوند.
- اتصال و راه‌اندازی:
- تجهیزات به یکدیگر و به سیستم مرکزی متصل می‌شوند.
- سیستم مرکزی برنامه‌ریزی و پیکربندی می‌شود.
- سیستم به طور کامل تست و راه‌اندازی می‌شود تا از عملکرد صحیح تمامی اجزا اطمینان حاصل شود.
۴_بازرسی و تعمیر و نگهداری
- بازرسی‌های دوره‌ای:
- سیستم به طور منظم و دوره‌ای توسط متخصصین مورد بازرسی قرار می‌گیرد.
- در بازرسی‌ها، عملکرد تمامی اجزا، صحت اتصالات، وضعیت کابل‌کشی‌ها و لوله‌کشی‌ها بررسی می‌شود.
- تعمیر و نگهداری:
- در صورت بروز هرگونه مشکل یا نقص، نسبت به تعمیر و نگهداری سیستم اقدام می‌شود.
- تعویض قطعات معیوب و انجام سرویس‌های دوره‌ای از جمله اقدامات تعمیر و نگهداری است.
- ثبت سوابق:
- سوابق بازرسی‌ها، تعمیرات و نگهداری‌های انجام شده در سیستم ثبت و نگهداری می‌شود.
با انجام صحیح این مراحل و رعایت نکات ایمنی، می‌توان از عملکرد مؤثر و قابل اعتماد سیستم اعلام و اطفاء حریق اطمینان حاصل کرد و از خسارات ناشی از حریق جلوگیری کرد.
استاندارد بازرسی سیستم اعلام و اطفا حریق
استاندارد بازرسی سیستم اعلام و اطفا حریق مجموعه ای از قوانین و دستورالعمل ها است که به منظور اطمینان از عملکرد صحیح و به موقع تجهیزات اعلام و اطفا حریق در ساختمان ها و اماکن مختلف تدوین شده است. این استانداردها مشخص می کنند که بازرسی های دوره ای از سیستم های اعلام و اطفا حریق باید به چه صورت و با چه تناوبی انجام شود و چه مواردی در این بازرسی ها مورد بررسی قرار گیرد.
روال بازرسی سیستم اعلام و اطفا حریق و دریافت گواهی سلامت
در صورت نیاز به بازرسی سیستم اعلام و اطفا حریق و دریافت سرتیفیکیت سیستم اعلام و اطفا حریق یا گواهی سلامت ، مشخصات فنی دستگاه، تعداد و محل بازرسی را به شرکت بازرسی آستا اعلام کنید. سپس از طرف شرکت آستا پیش فاکتور دریافت می‌کنید. موافقت کارفرما در خصوص پیش فاکتور بایستی به صورت کتبی یا شفاهی به شرکت اعلام شود. پس از اعلام موافقت و پرداخت پیش فاکتور (بر اساس الزامات INSO-ISO-IEC 17020)، در سریع ترین زمان ممکن بازرس متخصص به پروژه اعزام شده و کار بازرسی و کلیه تست های مورد نیاز انجام خواهد شد.
اگر دستگاه مورد بازرسی بر اساس استاندارد مربوطه هیچ عدم انطباقی نداشت، گواهینامه بازرسی سیستم اعلام و اطفا حریق را دریافت خواهید کرد. در غیر این صورت گزارش عدم انطباق تصویری با شرح تمام جزییات (طبق نمونه) برای کارفرما ارسال می شود. برای رفع عدم انطباق دو ماه فرصت دارید. در صورت وجود عدم انطباق، بازرسی دوم آستا همیشه رایگان است.
نمونه گواهی سلامت بازرسی سیستم اعلام و اطفا حریق
حساسیت سیستم های اطفا حریق
طی بازخوردهایی که از تیم‌های آتشنشانی، مهندسین ایمنی و تعمیر و نگهداری در واحدهای فرآیندی و صنایع ساختمانی مختلف گرفته‌شده است، همواره این نگرانی وجود دارد که در زمان حریق، سیستم‌های F&G و پکیج‌های اطفاء حریق از کارایی لازم برخوردار نباشند. آیتم‌های کلیدی نظیر آلارم کاذب، فرمان فعال‌سازی اشتباه، جانمایی نامناسب آشکارسازها، کالیبره نبودن سنسورها، قطعی کابل، ایرادات سیستمی پنل، دبی و فشار ناکافی در سر نازل های فوم و آب، کیفیت فوم شکل گرفته، عملکرد صحیح دیلوج ها (Deluge Valve) و پکیج فوم، گرفتگی نازل‌ها یا فیلترها در زمان اطفاء، استارت به موقع و عملکرد پمپ‌ها، کارآیی و فشارگیری سریع شبکه آب آتشنشانی در زمان حریق، نشتی‌های زیرزمینی و گرفتگی لوله‌ها، برد مانیتورهای آب و فوم، کفایت آب آتشنشانی مجموعه، کفایت و محدودسازی دبی و فشار هر یک از سیستم‌های کولینگ، فوم و غیره، تعداد مانیتور و هایدرانتهای در سرویس در زمان حریق و موارد متعدد دیگر از این دست می‌باشند. در برخی موارد نیز مهندسین ایمنی و آتشنشانی به دلیل عدم اطمینان از عملکرد صحیح سیستم یا نگرانی از عملکرد نابجای سیستم، مجبور به از سرویس خارج کردن سرویس‌های اعلام و اطفاء حریق بوده‌اند.
