تعمیرات دیگ بخار

تعمیرات دیگ بخار یک فرآیند تخصصی و حساس است که نیازمند دانش، مهارت و تجهیزات مناسب می‌باشد. دیگ‌های بخار به عنوان قلب تپنده بسیاری از صنایع، نقش بسیار مهمی در تولید بخار با فشار و دمای مشخص ایفا می‌کنند. از این رو، نگهداری و تعمیر صحیح آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. حساسیت بسیار زیاد دیگ بخار با فشار کاری بالا احتمال بروز خطرات و حوادث را افزایش می‌دهد. از این رو نگهداری و تعمیرات دیگ بخار بایستی بسیار جدی گرفته شود.به همین دلیل برای بالا بردن ایمنی دیگ بخار و کم کردن هزینه های تعمیرات دیگ بخار، بازدید های روزانه اپراتور و بازرسی های سالانه آن توسط شرکت های بازرسی معتبر و اشخاص واجد شرایط امری ضروری تلقی می­ شود.

چرا تعمیر دیگ بخار اهمیت دارد؟

• ایمنی: خرابی دیگ بخار می‌تواند منجر به انفجار، نشت بخار و ایجاد صدمات جانی و مالی شود.
• بهره‌وری: دیگ بخار سالم و کارآمد، مصرف سوخت را کاهش داده و هزینه‌های تولید را پایین می‌آورد.
• طول عمر دیگ بخار: تعمیرات دوره‌ای و نگهداری مناسب، عمر مفید دیگ بخار را افزایش می‌دهد.

تعمیرات دیگ بخار را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:

1. تعمیرات روتین: شامل بازرسی‌های دوره‌ای، تمیزکاری، روغن‌کاری و تعویض قطعات مصرفی می‌باشد.
2. تعمیرات اساسی: شامل تعویض لوله‌های آتشخوار، تعمیر یا تعویض مشعل، تعمیر پمپ تغذیه و سایر قطعات اصلی دیگ بخار می‌باشد.

• بازرسی اولیه: بررسی دقیق دیگ بخار از نظر نشتی، خوردگی، ترک و سایر آسیب‌ها.
• تخلیه آب دیگ: تخلیه کامل آب دیگ و تمیزکاری داخلی آن.
• باز کردن اتصالات: باز کردن اتصالات و لوله‌ها برای دسترسی به قطعات داخلی.
• تعویض قطعات معیوب: تعویض قطعات آسیب‌دیده با قطعات نو و استاندارد.
• مونتاژ مجدد: مونتاژ مجدد قطعات و اتصالات.
• آزمایش نهایی: انجام آزمایش‌های لازم برای اطمینان از عملکرد صحیح دیگ بخار.

• رسوب زیاد بر روی لوله ها یا محفظه آبگیر دیگ بخار
• دفرمه شدن شبکه ها  و کوره در اثر خشک کار کردن دیگ بخار
• ترک و نشتی آب از سر لوله های دیگ بخار
• ترک در شبکه ها و محل قرارگیری لوله ها
• عمل نکردن تجهیزات کنترلی مانند سوپاپ های اطمینان، لِوِل کنترل ها و …
• کاهش راندمان: کاهش تولید بخار یا افزایش مصرف سوخت
• صدای غیرعادی: شنیدن صداهای غیرعادی مانند لرزش یا ضربه
• افزایش دود و آلودگی: افزایش دود و آلودگی در هنگام احتراق
• افزایش فشار یا دمای آب دیگ: افزایش غیرعادی فشار یا دمای آب دیگ

در این مقاله قصد داریم به اهمیت بازرسی تعمیرات دیگ بخار بپردازیم و شما را با تصاویر گویا، مرحله به مرحله با تعمیرات دیگ بخار و نکات ضروری در آن آشنا تر کنیم.برای آشنایی بیشتر درباره جدول عیب یابی دیگ بخار کلیک کنید.

• نوع دیگ بخار: ظرفیت، نوع سوخت و پیچیدگی سیستم
• میزان خرابی: شدت آسیب دیدگی قطعات
• هزینه قطعات یدکی: قیمت قطعات اصلی و مصرفی
• هزینه نیروی کار: دستمزد متخصصین تعمیر
• مکان تعمیر: هزینه‌های حمل و نقل و اقامت در صورت نیاز

• استفاده از متخصصین مجرب: تعمیر دیگ بخار نیازمند دانش و تجربه کافی می‌باشد.
• استفاده از قطعات اصلی: استفاده از قطعات اصلی و با کیفیت، عمر مفید دیگ بخار را افزایش می‌دهد.
• رعایت استانداردهای ایمنی: رعایت تمامی نکات ایمنی در حین انجام تعمیرات ضروری است.
• نگهداری دقیق از سوابق: ثبت تمامی مراحل تعمیر و نگهداری در دفترچه مخصوص.

چک لیست ایمنی دیگ بخار یک ابزار ضروری برای اطمینان از عملکرد ایمن و کارآمد این تجهیزات پرکاربرد است. رعایت این چک لیست به کاهش ریسک حوادث، افزایش طول عمر دیگ بخار و بهبود بهره‌وری سیستم کمک شایانی می‌کند.

• بازرسی بدنه دیگ: بررسی دقیق بدنه دیگ از نظر وجود ترک، خوردگی، نشتی و سایر آسیب‌های ظاهری.
• کنترل اتصالات و لوله‌ها: اطمینان از محکم بودن اتصالات و لوله‌ها، عدم وجود نشتی و سالم بودن عایق‌کاری.
• بررسی شیرهای اطمینان و ایمنی: اطمینان از عملکرد صحیح شیرهای اطمینان، فشارسنج‌ها و سایر تجهیزات ایمنی.
• تغذیه آب دیگ: اطمینان از کیفیت آب تغذیه دیگ، عدم وجود آلودگی و تنظیم صحیح سختی آب.
• تست مشعل: روشن کردن و تنظیم مشعل و اطمینان از احتراق کامل و بدون دود.
• تهویه مناسب: اطمینان از وجود تهویه مناسب در محل نصب دیگ بخار برای جلوگیری از تجمع گازهای مضر.

• نظارت بر فشار و دما: کنترل مداوم فشار و دمای دیگ بخار و اطمینان از قرارگیری آن‌ها در محدوده مجاز.
• بررسی سطح آب دیگ: حفظ سطح آب دیگ در محدوده مشخص شده و جلوگیری از کم شدن یا زیاد شدن بیش از حد آب.
• کنترل عملکرد تجهیزات ایمنی: اطمینان از عملکرد صحیح شیرهای اطمینان، فشارسنج‌ها و سایر تجهیزات ایمنی.
• بازرسی دوره‌ای: انجام بازرسی‌های دوره‌ای از دیگ بخار، اتصالات، لوله‌ها و تجهیزات جانبی.
• ثبت اطلاعات: ثبت اطلاعات مربوط به فشار، دما، سطح آب و سایر پارامترهای مهم در دفترچه نگهداری دیگ بخار.

• تخلیه آب دیگ: تخلیه کامل آب دیگ در صورت نیاز به تعمیرات یا نگهداری.
• تمیزکاری دیگ: تمیز کردن داخل و خارج دیگ از رسوبات و آلودگی‌ها.
• بازرسی و تعمیرات: انجام بازرسی‌های دقیق و تعمیرات لازم بر روی دیگ بخار.

در این مورد ،اپراتور دیگ بخار با دیدن بخار آب غیر عادی در خروجی دودکش متوجه وجود نشتی آب در دیگ بخار گردید و بعد از باز کردن درب های دستگاه آثار نشتی آب را در سرلوله های پاس II داخل راپر مشاهده کرد.

این نشتی حاصل جوشکاری های غیر مجاز و غیر اصولی جهت رفع نشتی های کوجک قدیمی بوده است که به دلیل رعایت نکردن اصول فنی و استاندارد های جاری و استفاده نکردن ناظر در تعمیرات دیگ بخار بوجود آمده بود.در عکس زیر نمونه ای از جوشکاری غیر مجاز و غیر اصولی جهت رفع نشتی سر لوله را مشاهده می کنید.

نظارت بر تعمیرات دیگ بخار بر عهده شرکت ما بوده و برای بازرسی بر تعمیرات دیگ بخار در محل حضور پیدا کردیم.بعد از بازرسی شبکه جلوی راپر متوجه ترک های سطحی در دور تا دور سر لوله های آن شدیم!

نمونه ­ای از ورق شبکه برای آزمایشگاه معتبر ارسال و نتیجه آن برای اطمینان از متریال نزد شرکت بازرسی ارسال می­ شود.

جوشکاری ظروف تحت فشار علی­ الخصوص دیگ بخار نیاز به مهارت و تجربه کافی دارد.جوشکار این ظروف بایستی دارای گواهینامه معتبر باشد. با این حال قبل از شروع جوشکاری، از جوشکار مربوطه تست جوش گرفته شده تا از مهارت شخص اطمینان کسب شود.بعد از اطمینان از مهارت جوشکار و آماده سازی شبکه جهت جوشکاری و پیش گرم کردن الکترود E7018 به میزان گفته شده در استاندارد های جاری ، عملیات جوشکاری آغاز و پله به پله مورد نظارت و بازرسی کارشناس ما قرار می­ گیرد.

پس از اتمام جوشکاری و تمیز­کاری سطح جوش و بازرسی ظاهری یا VT ، بازرسی غیر مخرب التراسونیک یا UT روی جوش ها انجام تا از عدم وجود عیوب داخل جوش مطابق معیار های استاندارد ASME sec VIII اطمینان حاصل گردد.

توصیه می شود جهت تکمیل اطلاعات، بازرسی جوش و آزمون های غیر مخرب را مطالعه کنید.

متریال لوله ها نیز مانند متریال ورق شبکه بایستی توسط آزمایشگاه معتبر یا گواهینامه معتبر سازنده تائید گردد.

پس از تائید متریال لوله ها بایستی ابعاد آنها طوری تنظیم و برش بخورد که حداکثر ۳ میلیمتر جهت جوشکاری از شبکه بیرون زده باشد. بیرون زدگی بیش از این اندازه باعث می­ شود در اثر برخورد مستقیم شعله به سر لوله ها باعث سوختگی و ترک در سر لوله ها و در نهایت بروز نشتی از آنها شود.

بعد از جوشکاری لوله ها در سمت راپر، بایستی تمام گِل جوش ها و پاشش های مذاب روی شبکه تمیزکاری شود.

بعد از جوشکاری لوله ها در سمت راپر و والس لوله ها در سمت شبکه جلو، برای اطمینان از تعمیرات دیگ بخار تست هیدرواستاتیک در فشار ۱٫۵ برابر فشار کاری انجام می ­شود.

پس با یک بازرسی تخصصی تعمیرات دیگ بخار از هزینه های مجدد تعمیرات دیگ بخار جلوگیری می شود و ایمنی دیگ بخار تضمین می­ گردد.

در ادامه به انواع خرابی های دیگ بخار می پردازیم :

ضمناً توصیه می‌شود کلیه تعمیرات دیگ بخار یا بویلر ، زیر نظر یک شرکت بازرسی معتبر و مطابق استاندارد های مربوطه صورت گیرد و پس از تعمیرات، گواهی استاندارد تعمیرات دریافت گردد.‌