تست سیلندرهای آلومینیومی

قبل از پرداختن به موضوع تست سیلندرهای آلومینیومی، باید ببینیم که این سیلندرها چه هستند و چه کاربردی در صنایع مختلف دارند و چرا باید تست و بازرسی شود.

سیلندر بدون درز آلومینیومی (Seamless Aluminum Cylinder)، مخزنی تحت فشار است که با استفاده از فرآیندهای شکل‌دهی خاص مانند اکستروژن مستقیم یا فورج گرم ساخته می‌شود.

در این فرآیند، ماده اولیه (بیلت آلومینیوم) تحت فشار بالا، کشیده یا فشرده می‌شود تا بدنه سیلندر به‌صورت یکپارچه و بدون هیچگونه درز جوش یا اتصال مکانیکی شکل بگیرد. این ویژگی، ضریب ایمنی سیلندر را در برابر ترک‌های تنشی یا نشت گاز به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌دهد.

آلومینیوم به‌خاطر مزایای زیر، انتخاب محبوبی برای ساخت سیلندرهای گاز شده است:

• وزن سبک: تا ۳۰ تا ۴۰ درصد سبک‌تر از سیلندرهای فولادی
• مقاومت بالا در برابر خوردگی: به‌ویژه در محیط‌های مرطوب یا دریایی
• قابلیت بازیافت بالا و دوستدار محیط‌زیست
• رسانایی حرارتی مناسب که در مواقع فشار و دمای بالا عملکرد مطمئن‌تری فراهم می‌کند

این سیلندرها به‌دلیل ایمنی بالا و قابلیت حمل آسان، در صنایع و کاربردهای زیر به‌کار می‌روند:

۱. بدنه اصلی (Body)

ساختار یکپارچه آلومینیومی که تحمل فشار داخلی سیلندر را به عهده دارد. طراحی آن به گونه‌ای است که استرس‌ها در نقاط بحرانی (به‌ویژه در گلویی) به حداقل برسد.

۲. گلویی و رزوه داخلی (Neck & Thread)

در این ناحیه شیر سیلندر نصب می‌شود. رزوه‌ها باید دقیق ماشین‌کاری شده باشند و در هنگام تست نیز باید از نظر ساییدگی، خوردگی یا آسیب‌دیدگی بررسی شوند.

۳. شیر سیلندر (Valve)

شیر به‌طور مستقیم در بازرسی بدنه سیلندر لحاظ نمی‌شود، اما بررسی صحت عملکرد آن، در صورت درخواست مشتری، انجام‌پذیر است.

۴. محافظ شیر (Cap)

یک درپوش فلزی یا پلاستیکی برای محافظت فیزیکی شیر در هنگام حمل و نقل یا نگهداری.

۵. حکاکی‌ها و نشانه‌گذاری‌ها

اطلاعات مهم فنی، نظیر شماره سریال، تاریخ ساخت، شماره استاندارد، فشار کاری (WP)، فشار تست (TP)، وزن خالی و مشخصات سازنده.

در آزمایشگاه آستا، فرآیند بازرسی با دقت بالا و بر اساس چک‌لیست‌های استاندارد انجام می‌شود. مراحل بازرسی به شرح زیر است:

مرحله ۱: پذیرش اولیه و بررسی مستندات

• ثبت مشخصات سیلندر در سیستم
• بررسی مطابقت سریال و مشخصات حک شده با مدارک مالک

مرحله ۲: بازرسی چشمی (Visual Inspection)

• بررسی بدنه از نظر خط و خش، تورق، له‌شدگی، فرورفتگی یا خوردگی
• کنترل رزوه‌ها با ابزارهای مخصوص
• ارزیابی حکاکی‌های استاندارد و علامت‌گذاری‌های قبلی

مرحله ۳: تست هیدرواستاتیک (Hydrostatic Test)

این آزمون بر پایه استاندارد ISO 7866 یا استاندارد ملی ایران انجام می‌شود:

در صورت مشاهده نشت، تورم غیرمجاز یا تغییرات شکل دائمی، سیلندر مردود اعلام می‌شود.

مرحله ۴: آزمون‌های غیرمخرب (NDT)

• آزمون التراسونیک (UT): بررسی ضخامت بدنه در نقاط مختلف
• آزمون جریان گردابی (Eddy Current): برای شناسایی ترک‌های سطحی در مناطق پرتنش مانند گلویی
• آزمون ذرات مغناطیسی (برای قطعات خاص): در صورت استفاده از آلیاژهای خاص دارای قابلیت مغناطیسی

مرحله ۵: وزن‌کشی و مقایسه

• اندازه‌گیری وزن دقیق و مقایسه با وزن استاندارد حک شده
• انحراف بیش از حد از وزن استاندارد می‌تواند نشانه خوردگی داخلی یا باقی‌مانده گازها باشد

مرحله ۶: ثبت نتایج، علامت‌گذاری و صدور گزارش

• ثبت نتایج در سامانه آزمایشگاه
• حک مجدد اطلاعات تست در صورت تأیید صلاحیت
• صدور گزارش رسمی و قابل استناد برای مشتری

۱. استاندارد ISO 7866

استاندارد جهانی تولید و آزمون سیلندرهای بدون درز آلومینیومی برای گاز

۲. استاندارد DOT-3AL

استاندارد وزارت حمل‌ونقل ایالات متحده برای سیلندرهای آلومینیومی

۳. استاندارد EN 1975

استاندارد اروپایی برای سیلندرهای گاز تنفسی با بدنه آلومینیومی

۴. استاندارد ISIRI 6792

استاندارد ملی ایران، بر پایه ISO 7866

توجه: هر سیلندر باید به‌صورت دوره‌ای (مثلاً هر ۵ سال یک‌بار) بازرسی و تست مجدد شود، مگر اینکه در کاربردهایی خاص، دوره بازرسی کاهش یابد.

آزمایشگاه آستا با بهره‌گیری از تجهیزات روز، پرسنل آموزش‌دیده و مجوزهای معتبر از سازمان ملی استاندارد، خدمات تخصصی بازرسی سیلندرهای بدون درز آلومینیومی را به صورت حرفه‌ای ارائه می‌دهد.

• تجهیزات دیجیتال تست هیدرواستاتیک
• ثبت نتایج در سامانه یکپارچه
• ارائه گزارش رسمی قابل استناد
• تست طبق ISO 7866 و ISIRI 6792