لیفتراک در صنعت نقش بسیار مهمی را در جابجایی اجسام ایفا می کند . بازرسی لیفتراک ها به صورت روزانه توسط راننده و بصورت ادواری و سالیانه توسط شرکت های تائید صلاحیت شده بازرسی میشوند. تمام بازرسی ها مطابق چک لیست بازرسی لیفتراک انجام می پذیرد.

بازرسی ادواری لیفتراک باید توسط شرکت هایی که از مرکز ملی تائید صلاحیت ایران و سازمان ملی استاندارد ایران مطابق استاندارد ISO 17020 تائید شده اند مورد بازرسی قرار گیرند. بازرسی لیفتراک مطابق استاندارد ANSI B56.1 انجام پذیرفته و پس از بازرسی گواهی سلامت لیفتراک صادر میگردد.

بازرس لیفتراک بایستی علاوه بر تجربه عملی به صورت ویژه به استاندارد ANSI B56.1 تسلط داشته و همچنین با همه دستورالعمل های OSHA آشنایی کافی داشته باشد. در روند بازرسی لیفتراک، بازرس موظف است به ۱۴ مورد زیر توجه ویژه داشته باشد:

۱. اطلاعات جدید و قدیم به دست آمده از چک لیست ها

۲. سوابق بازرسی های قبلی

۳. سازه و اتاق لیفتراک

۴. شاخک ها

۵. سیستم سوخت رسانی یا سیستم تامین انرژی

۶. سیستم هیدرولیک

۷. سیستم تعلیق لیفتراک (فرمان، ترمزها)

۸. دکل لیفتراک

۹. تجهیزات هشدار دهنده ( بوق و چراغ و چراغ گردان )

۱۰. وسایل ایمنی ( کپسول آتش نشانی، آینه و … )

۱۱. بازرسی نشان دهنده ها ( نشان دهنده سوخت، فشار روغن و …. )

۱۲. تست استاتیک و دینامیک لیفتراک

۱۳. تست بار با ۱۰۰% ظرفیت باربرداری لیفتراک در سطح صاف و بدون شیب

۱۴. زمان تست ۱۰ دقیقه

بازرسی لیفتراک باید بصورت روزانه و قبل از شروع استفاده از لیفتراک انجام شود. برای لیفتراک‌هایی که هفتگی به صورت شبانه روز کار می کنند، بازرسی پیش‌عملیاتی باید بعد از هر شیف انجام شود. این کار باید به صورت بصری پس از خاموش نمودن دستگاه انجام گیرد.

• در ابتدا بازرس باید سطح تمامی مایعات مانند روغن، آب و مابع هیدرولیک را چک کند.
• در مرحه بعد به دنبال نشتی، شکستگی و یا نقایص قابل مشاهده در شیلنگ های هیدرولیک و یا لرزش در بوم لیفتراک بگردد.
• بعد از این، شرایط لاستیک، فشار آن و یا وجود بریدگی در آن را مورد بررسی قرار دهد.
• مرحله بعد چک کردن وضعیت چنگال شامل pin و heel است.
• سپس تکیه‌گاه بار عقب را بررسی کند و ببیند که آیا گارد انگشت‌‌ها متصل هست یا خیر.
• همچنین چک کنید که آیا علامت‌های ایمنی به طوری که بصورت واضح حتی از دور هم دیده شوند قرار گرفته‌اند یا خیر.
• همچنین که بررسی کنید که راهنمای اپراتور موجود و خوانا باشد.
• حال گریس و ضایعات در بخش اپراتور را بررسی کنید.
• چک کنید که تمامی وسایل ایمنی مثل کمربند در شرایط مناسب و قابل استفاده باشند.

بعد از تکمیل بازرسی پیش‌عملیاتی، اپراتورها باید موتور را راه‌اندازی کرده و بازرسی عملیاتی لیفتراک را انجام دهند. در صورت شنیدن هرگونه صدای اضافی و یا لرزش از لیفتراک، باید آن را سریعاً گزارش نمود. موارد زیر در حین بازرسی عملیاتی لیفتراک باید مورد بررسی قرار بگیرند:

• عملکرد صحیح شتاب دهنده یا پدال کنترل
• چک کردن عملکرد کنترل دیجیتال در صورتی که به آن مجهز است.
• فرمان لیفتراک باید عملکرد نرم و بی صدا داشته باشد.
• کنترل عملکرد صحیح و روان ترمز سرویس و پارک
• کنترل درایو (Drive Control): حرکت صحیح به سمت جلو و عقب باید بررسی شود.
• کنترل شیب (Tilt Control): صحت عملکرد کنترل شیب مورد بررسی قرار گیرد.
• اهرم کنترل بالابری و پایین‌بری باید صحیح و کاملاً‌ روان باشد.
• بوق و چراغ بایستی عملکرد صحیح داشته باشند.
• عملکرد سیستم گرمایشی، سیستم یخ زدای شیشه و برف پاک کن ها
• اندازه گیرها (Gauges): عملکرد آمپر، فشار روغن موتور، ساعت سنج، سطح سوخت، دما و مونیتورهای دستگاه
• هشدار پشتیبان (در صورت مجهز بودن) باید بررسی شود.
• شاخص تخلیه باتری بایستی عملکرد صحیح داشته باشد.

در هنگام راندن لیفتراک، اگر اپراتور با هر یک از وضعیت‌های زیر مواجه شد، باید دستگاه را همانجا متوقف کرده و درخواست کمک کند:

1. خرابی مکانیکی: اگر لیفتراک در شرایطی ناایمن یا معیوب قرار داشته باشد.
2. آتش: اگر جرقه‌های خطرناک یا شعله‌های آتش در اگزوز وجود داشته باشد.
3. گرمای بیش از حد: وقتی دمای هر بخش از لیفتراک بیش از حد نرمال است.
4. نشتی: مشاهده نشتی در سیستم سوخت رسانی (اگر لیفتراک برقی نیست) و مشاهده جرقه یا نشت جریان یا اتصال کوتاه در مدار الکتریکی (اگر لیفتراک برقی است)

تعمیر و نگهداری دوره‌ ای برای استفاده ایمن از لیفتراک بسیار مهم است. در طول دوره کاربری لیفتراک موارد ذیل بایستی مورد توجه ویژه قرار بگیرند:

• سعی کنید تا لیفتراک ها را در شرایطی تمیز و به دور از پرز، روغن بیش از حد و گریس نگهداری کنید.
• از مواد غیر قابل احتراق برای تمیز کردن قسمت های آغشته به روغن استفاده کنید.
• برای تمیزکاری از حلال های با نقطه اشتعال بالا  (در حدود ۱۰۰ درجه فارنهایت و بیشتر) استفاده شود. از حلال‌های با نقطه اشتعال پایین (زیر ۱۰۰ درجه فارنهایت) استفاده نکنید.
• اقدامات احتیاطی در مورد سمی بودن مواد مورد استفاده، تهویه محیظ انجام تعمیرات و  همچنین خطرات آتش‌سوزی انجام شود.
• تمام مشکلات تعمیر باید به سرپرست بخش مربوطه گزارش شود.
• تعمیرات جهت پیشگیری از خرابی فقط باید با توجه به توصیه‌های تولید کننده لیفتراک یا دستورالعمل های واحد HSE انجام شود.

در تعریف لیفتراک می‌توان گفت که وسیله ای است که دارای دو شاخک در جلو بوده و برای بالا و پایین بردن وسایل و همچنین جا به‌ جایی بار از آن استفاده می شود. در این ماشین صنعتی مدرن، شاخک ها به شکل های مختلفی تولید می شوند و دکل های عمودی که در آن وجود دارد، برای بالا و پایین بردن و جابه‌جایی انواع بار مانند مثل جعبه پالت، لوله و ورق، بشکه و غیره استفاده می شود. از لیفتراک می‌توان در فضای داخل ساختمان و بیرون از آن استفاده کرد.

لیفتراک ها جزو ماشین های ضروری صنعتی است که برای حمل و نقل و جابه جایی انواع بار، در وزن های بسیار بالا به کار می روند. لیفتراک ها در انواع مختلف به بازار عرضه می شوند. همانند دیگر محصولات صنعتی، کار با لیفتراک هم از استانداردهای بین المللی تبعیت می کند. لیفتراک دستی، برقی، دیزلی و دوگانه سوز از انواع رایج لیفتراک در صنعت هستند.

اجزای اصلی دستگاه لیفتراک عبارت است از: بدنه لیفتراک، اتاق راننده، محافظ سقف، دکل، تکیه گاه شاخک ها، نگهدارنده بار، شاخک ها، چرخ ها، وزنه تعادل، تجهیزات هشدار دهنده ایمنی، سیستم ترمز و سیستم هیدرولیک سیلندر.

لیفتراک های وزنه تعادل معروف ترین و متداول ترین نوع در بین لیفتراک ها است. در این نوع لیفتراک اپراتور در دستگاه می نشیند و در پشت لیفتراک وزنه تعادلی برای برقراری تعادل دستگاه قرار دارد. اپراتور می تواند با چنگال ها در جلو دستگاه بار را جابه جا کند.

لیفتراک های وزنه تعادل با سوخت های مختلفی می تواند تغذیه شود. انواع سوخت مصرفی در لیفتراک شامل گازوئیل، بنزین، گاز مایع و نیروی برق است. هر یک از این دستگاه ها مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند. برای مثال لیفتراک دیزلی، لیفتراک بنزینی یا گازی سریع تر از لیفتراک برقی هستند.  لیفتراک با سوخت های فسیلی ظرفیت های بالاتری را جابه جا می کنند. اما به دلیل موارد بهداشتی لیفتراک های سوختی مثل دیزل و دوگانه به دلیل گازهای تولیدی نمی توانند در فضاهای کوچک و بهداشتی مانند داخل سوله‌ها و شرکت های صنایع غذایی یا داروسازی کار کنند.

لیفتراک های وزنه تعدل در دو نوع چهار چرخ و سه چرخ تولید می شوند. در نوع سه چرخ، دو چرخ در جلو و یک چرخ در عقب برای مانور پذیری بیشتر موجود است. به صورت کلی استفاده از لیفتراک وزنه تعادل چهار چرخ متداول تر است.

ریچتراک نوع دیگری از لیفتراک است که به علت ارتفاع بالای آن به این نام معروف شده است. در هر قسمتی از محیط کار که به جابه جایی اجسام سنگین در ارتفاع بلند نیاز باشد، از ریچتراک استفاده می شود. این نوع از لیفتراک دارای ظرفیتی بین ۱ تا ۵.۲ تن بوده و به علت فضای باری محدودتر، ظرفیت های بالاتر از آن کمتر تولید می شود. لیفتراک های قوی تر لازم است دارای اندازه بزرگتر باشند و در این صورت نمی توان از آنها در راهروهای باریک استفاده کرد‌. در این دستگاه عموماً  محل رانندگی اپراتور به گونه‌ای است که باید کنار دستگاه نشسته و به راحتی بدون چرخش دستگاه تمرکز بالایی بر جلو و عقب دستگاه داشته باشد. از این رو اپراتوری ریچتراک نیاز به مهارت و تجربه بالایی دارد. این نوع از لیفتراک های صنعتی دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم:

ریچتراک ایستاده از رایج ترین نوع دستگاه های ریچتراک است‌. این دستگاه برای مواقعی که فقط به یک بار بارگیری نیاز باشد، به کار برده می‌شود. در قسمت جلوی این لیفتراک ها دو چنگک وجود دارد که با داشتن لایه بر روی اسلایدها جابه جایی بار را می توان با خیال راحت انجام داد.

ریچتراک های دو لبه مانند نمونه های نوع اول هستند، ولی چنگک های نسبتا بلند تری دارند. برای مکان هایی که بارهای چوبی سنگین در هر سایت نگهداری می شود، از طریق این چنگک ها می توان بار را از قسمت عقب جابه جا کرد. برای مکان هایی که چندین بار به صورت همزمان وارد سایت می شوند، استفاده از این دستگاه گزینه مناسبی است و می‌توان از زوایای گوناگون با استفاده از چنگال های دوبلکس، بار را جابه جا کرد.

مواردی که ریچتراک کاربرد دارد، به شرح زیر می باشد:
۱- امکان جابجایی افقی دکل
۲- امکان بارگذاری تا ارتفاع بالای ١٢ متر
۳- مناسب برای سطوح صاف و داخل کارگاه
۴- مجهز به موتور برقی و در مواقعی نادر گازی
۵- طراحی برای راهروهای باریک

یکی دیگر از انواع لیفتراک، جک پالت تراک است که برای حرکت دادن اشیا چوبی و کم وزن از آن استفاده می شود. این دستگاه دارای عملکرد بسیار ساده ای بوده و با داشتن چند چنگک برای بالا بردن بار از روی سطح زمین و با استفاده از جک های بالابر می تواند بار را جابه جا کند. این لیفتراک ها دارای چرخ هایی در انتهای چنگک ها هستند. برای بالا بردن اشیا در این دستگاه، از جک هیدرولیکی استفاده شده است. فاصله چنگک ها از چرخ های جلوی لیفتراک به صورت افقی است و پالت ‌های بالابر فقط برای پاکسازی سطح مورد نظر در این لیفتراک به کار رفته اند.

جک پالت تراک ها برای  حرکت دادن اشیای چوبی و اغلب کم وزن (نهایتا تحمل سه هزار و پانصد کیلوگرم بار دارند)، طراحی شده اند. عملکردی بسیار ساده داشته و دارای چنگک هایی برای بالا بردن بار از روی زمین و حرکت توسط جک های بالابر می باشند.

چرخ های جلوی این لیفتراک ها در انتهای چنگک ها قرار دارد  و جک هیدرولیکی برای بالا بردن اشیا تعبیه شده است. چنگک ها به طور افقی از چرخ های جلویی فاصله گرفته اند. البته پالت های بالابر تنها به منظور پاسازی سطح مورد نظر طراحی شده اند.

جک پالت های دستی از جمله ساده ترین نمونه های لیفتراک هستند که در برخی مواقع ممکن است، حتی در گروه لیفتراک قرار نگیرند. یکی از رایج ترین روش ها در جابه جایی دستی پالت و بار، استفاده از جک پالت های دستی است که در حقیقت فقط برای جابه جایی به کار برده می شوند و در صورتی که ارتفاع دادن بار لازم باشد، باید از لیفتراک های دیگری استفاده کرد.

جک پالت های موتوری با کمک نیروی باتری کار می کنند و موجب سرعت بخشیدن کار خواهند شد. زیرا دیگر در این نوع لیفتراک لازم نیست به شکل دستی کارکرد و از حالت های مختلفی برخوردار است. در برخی مواقع اپراتور می تواند پیاده نیز با آن کار کند و حتی گاهی امکان کار به صورت ایستاده و سوار بر محل اپراتور وجود دارد. همچنین در برخی مواقع محلی برای نشستن وجود دارد که با کمک فرمان می توان عمل جابجای بار را به راحتی پس از دیدن آموزش های لازم انجام داد.

از جمله لیفتراک های پیاده رو، می توان به استکرها اشاره کرد که دارای شاخک هستند و به بار ارتفاع می دهند. این نوع از لیفتراک ها در انواع ظرفیت و ارتفاع مختلفی تولید می شوند و اپراتور در نوع استیکر دستی و استیکر نیمه برقی می‌تواند به صورت پیاده با دستگاه کار کند. ولی در نوع استیکر برقی برای اپراتور یک جایگاه تعبیه شده است که بر روی آن می تواند به صورت ایستاده قرار گیرد و داخل سالن حرکت کند. از این نوع لیفتراک ها در انبار های کوچک برای بارگیری از کامیون و وانت و … استفاده می شود.

استکرها به عنوان لیفتراک های پیاده رو شناخته می شود که دارای شاخک است و به بار شما ارتفاع می دهد که در انواع ظرفیت و ارتفاع های مختلف موجود می باشد. در نوع استکر دستی و استکر نیمه برقی اپراتور به صورت پیاده با دستگاه کار می کند اما در نوع استکر برقی جایگاهی برای اپراتور در نظر گرفته شده است که بر روی آن ایستاده قرار بگیرد و داخل سالن حرکت کند، معمولا در انبارهای کوچک، برای بارگیری از کامیون، وانت و… می توانید از این نوع استفاده کنید

همه انواع لیفتراک بر اساس دستورالعمل ایمنی وزارت کار بایستی به صورت دوره ای بازرسی شده و گواهینامه سلامت را دریافت نمایند. شرکت بازرسی آستا تمامی مجوزهای مورد نیاز را از مراجع ذیصلاح (سازمان استاندارد، مرکز تایید صلاحیت شرکت‌های بازرسی و وزارت کار) دریافت نموده است. ما با پرسنل متخصص خود در سراسر ایران، آمادگی خود را برای انجام امور بازرسی لیفتراک و صدور گواهینامه سلامت اعلام می داریم.

برای دریافت مشاوره در خصوص بازرسی انواع لیفتراک و صدور گواهینامه سلامت با کارشناسان شرکت بازرسی آستا تماس بگیرید.