Home|بازرسی جرثقیل|ایمنی جرثقیل و اصول باربرداری

ایمنی جرثقیل

می‌دانیم که با پیشرفت صنایع و به ویژه صنعت ساختمان، استفاده از جرثقیل‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. آموزش ایمنی جرثقیل به صورت ناقص و یا ناکافی در مورد کار با آن ها می‏‌تواند خطرات زیادی به همراه داشته باشد و موجب خسارات مالی و جانی سنگینی شود.

آموزش ایمنی جرثقیل

این خطرات شامل برخورد، تماس با خطوط برق، واژگونی، جدا شدن بازوی خرپاها، باز کردن بازوی مشبک، سقوط اجسام و … می‌شود. بنابراین در این بخش لزوم آموزش ایمنی جرثقیل را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

انواع جرثقیل

در این قسمت برای آشنایی بیشتر کاربران به نام لاتین و فارسی انواع جرثقیل اشاره کرده و خطرات پیش روی جرثقیل‌ها را نام می‌بریم.

  • جرثقیل موبایل crane Mobile
  • جرثقیل بوم مفصلی crane boom Articulating
  • بوم ساید جرثقیل Side boom tractor / crane
  • جرثقیل برجی crane Tower
  • جرثقیل کانتینربر crane Container
  • جرثقیل برجی خود برپا کن crane tower erect-Self
  • جرثقیل پایه دار و ستونی crane pedestal & Portal
  • جرثقیل دکل دار crane Derrick
  • جرثقیل شناور crane Floating
  • سقفی جرثقیل Overhead/bridge crane
  • جرثقیل دروازه ای crane goliath/Gantry
  • جرثقیل آویز crane Underhung
  • جرثقیل مونوریل crane Monorail
  • جرثقیل دیواری crane Wall
  • جرثقیل بازویی crane Jib
آموزش ایمنی جرثقیل

انواع خطرات جرثقیل

هر جرثقیل در طول عمر کارکرد خود می تواند به صورت بالقوه حوادث متعددی را به وجود آورد. این حوادث می توانند هم مالی و هم جانی و غیر قابل بازگشت باشند. بازرسی ادواری (شش ماهه یا سالیانه) که توسط شرکت های دارای صلاحیت انجام می شود و همچنین بازرسی های روزانه و ماهیانه که توسط اپراتور جرثقیل انجام می شود می تواند نقش مهمی در کاهش حوادث داشته باشند. اهم حوادث جرثقیل به شرح زیر هستند:

  • خطرات الکتریکی
  • بار گذاری بیش از حد مجاز
  • خطرات مسیر جرثقیل
  • خطرات آتش سوزی در جرثقیل
  • سقوط جرثقیل از پرتگاه
  • رانش زمین زیر جرثقیل
  • سقوط بار جرثقیل

اصول باربرداری با جرثقیل

در زمان استفاده از هر نوع جرثقیل توجه به این نکات ضروری است و متضمن حداکثر ایمنی برای اپراتور جرثقیل و اعضای تیم لیفتینگ می‌باشد.

  1. بالا و پایین بردن عمودی بار به طوری که در حین بلند کردن نوسان نداشته باشد.
  2. بازدید روزانه ی اپراتور قبل از شروع کار از کلیه قسمت های جرثقیل و دقت کافی از صحت وضعیت قطعات انجام گیرد.
  3. حداکثر ظرفیت مجاز جرثقیل باید در طرفین دستگاه حک شده باشد.
  4. تمام چرخ دنده ها و سایر قسمت های انتقال دهنده ی نیرو باید دارای حفاظ و پوشش مناسب باشند.
  5. تحت هیچ شرایطی بار نبایستی برای مدت طولانی به صورت معلق در هوا نگه داشته شود.
  6. برای جابجایی بارهای سنگین، ابتدا بار را به اندازه ی ۱۵۰ میلیمتر از زمین بلند کرده اگر اتفاقی نیفتاد با احتیاط کامل بار را جابجا نمایید.
  7. در مواقعی که اپراتور دید کامل و صحیح نسبت به مسیر ندارد یک نفر علامت دهنده (ریگر) باید علامت های لازم را به وی بدهد.
  8. پیش از شروع کار از سالم بودن ترمزهای حفاظتی مطمئن شوید؛ ترمزهای حفاظتی باید باری معادل ۱/۵ برابر ظرفیت مجاز را نگه دارد.
  9. زمانی که قالب در پایین ترین حالت ممکن قرار دارد حداقل بایستی ۲ دور کابل دور غلتک بماند.
  10. در حین بالا بردن بار توقف ضربه ای به جرثقیل وارد نشود.
  11. حداقل فاصله ی ایمن از جریان برق ۶ متر است.
  12. دستگاه بایستی مجوز سلامت فنی را از مرکز مجاز اخذ نماید که پس از کنترل تمامی قسمت های دستگاه برای مدت معینی صادر می‌شود.
  13. اگر وزن بار به اندازه ی ظرفیت نهایی جرثقیل باشد با کنترل واحد ایمنی جابجا گردد.
  14. در حین باربرداری اجازه ندهید کارگران از زیر بار یا بوم عبور کنند.
  15. عبور دادن بار از بالای سر افراد ممنوع است.
  16. قبل از بالا بردن بار بابد جای آن آماده شود. بلند کردن باری که محل تخلیه آن آماده نیست ممنوع است.

تجهیزات باربرداری با جرثقیل

با توجه به نوع بار و شرایط باربرداری ادوات باربرداری مختلفی وجود دارد که از جمله آنها می توان زنجیر، تسمه، سیم بکسل، شگل، آی بولت، ورق گیر، بشکه گیر، را نام برد، این تجهیزات به منظور اطمینان از سلامت آنها و جلوگیری از صدمات جانی و مالی باید توسط اشخاص ثالث مورد بازرسی قرار گرفته و گواهینامه ایمنی و سلامت دریافت نمایند

در زیر فیلمی از اصول باربرداری جرثقیل و ایمنی جرثقیل مشاهده می کنید ؛ این فیلم همچنین خطاهای رایج هنگام کار با جرثقیل را نمایش می دهد.

تجهیزات باربرداری جرثقیل

محاسبات جریان باد در زمان باربرداری

محاسبات میزان وزش و فشار باد در حین عملیات باربرداری و آموزش ایمنی جرثقیل تاثیر مستقیم در جلوگیری از وقوع حوادث دارد. چه بسیار پروژه‌هایی که به خاطر عدم انجام این محاسبات ساده به یک شکست تبدیل شده‌اند.سرعت وزش باد، مقدار بار و فشار وارد بر بار بلند شده توسط جرثقیل را مشخص می‌کند. برای محاسبه فشار دینامیک باد، مجذور سرعت وزش باد در عدد ۰٫۶۱۳ به عنوان ضریب، ضرب می‌شود.

فشار دینامیک باد از فرمول زیر به دست می‌آید:

q=KV
در این فرمول q همان فشار دینامیک،‌ K همان ضریب ۰٫۶۱۳ و V سرعت باد است.

حوادث جرثقیل

نحوه محاسبه swl  ( میزان بار مجاز جرثقیل)

معمولاً‌ برای به دست آوردن SWL از دو روش زیر استفاده می‌شود:

تمامی تجهیزات بالابری وبار برداری بایستی قبل از کار توسط بازرس فنی بررسی شوند تا مشخص شود که هر دستگاه یا قطعه حداکثر چه میزان بار ایمن را میتواند جابجا نماید .

معمولا برای بدست آوردن SWL ‌از دو روش زیر استفاده می نمایند .

۱-آزمون استاتیک: در این روش برای جرثقیل ،ابتدا یک بار با وزن مشخص که معمولا از قبل آماده شده و وزن آن نیز معین است توسط دستگاه بلند میشود و بازرس یک مدت مشخصی را معمولا۲۰ دقیقه ،دستگاه را زیر بار قرار میدهد وبا علامت زدن جکهای تعادلی با مارکر مخصوص در ابتدای کار ومقایسه آن در انتهای کارمقدار نشتی روغن از سیستم هیدرولیک یا سایر عیوب رامشخص می نماید.

۲-آزمون دینامیک :بازرس دستگاه جرثقیل را با یک وزنه مشخص در جهات گوناگون بالا ،پایین ،چپ ،راست گردشی و…آزمایش می کند وطبق جدول بار LOAD CHART میتوان مقدار بار مجاز در ارتفاع وزاویه های گوناگون رابدست آورد

گاهی اوقات بازرس از آزمون قدرت نیز استفاده مینماید به این ترتیب که وزنه های مشخص را بلند کرده ؛حداکثر ۱۰-۱۵ سانتی متر از زمین ،و پس از قبولی در مرحله قبل از وزنه سنگین تر در مرحله بعد استفاده میکند و این عمل تا جایی که بازرس تشخیص دهد خطری متوجه دستگاه وراننده نیست ادامه خواهد داشت.

آزمون SWL ‌برای تمامی تجهیزات بالابری شامل قلاب ،شگل ،وایر ،هوک و… نیز انجام میشود در پایان وپس از تست تمامی اجزای مکانیکی ،هیدرولیکی و …SWL برای دستگاه صادر میشود در این گواهینامه نام شرکت ،نام بازرس ،نحوه آزمون ،تاریخ آزمایش ،مدت اعتبار و…. درج میشود .از بکارگیری دستگاه جرثقیل وتجهیزات مربوطه فاقد SWL خودداری کنید .

ایمنی جرثقیل متحرک (جرثقیل موبایل)

در هنگام استفاده از جرثقیل موبایل یا متحرک توجه به نکات ذیل ضروری است:

  1. جرثقیل متحرک تنها باید در یک سطح مسطح و به اندازه کافی همراستا با سطح زمین برپا شود تا وزن جرثقیل و بارها در تعادل باشند.
  2. قبل از بلند کردن جسم، به طور کامل از حداکثر ظرفیت و ثبات آن بر روی زمین اطمینان حاصل نمایید .
  3. وزن بار نباید از بار ایمن کار تجاوز نماید.
  4. هرگز به طور ناگهانی جرثقیل را بحرکت در نیاورده و یا متوقف ننمایید.
  5. بارها نباید بر روی زمین کشیده شوند.
  6. حرکت بار با سرعت امن صورت پذیرد.
  7. تنظیم طول بوم برای اطمینان از آن که جرثقیل در داخل شعاع عملیات ایمن عامل قرار دارد، انجام گردد.
  8. هنگامی که در حال حرکت سربالایی یا سراشیبی، زاویه رونق باید به شرایط کاری ایمن تنظیم شود.

برای مطالعه بیشتر درباره ایمنی جرثقیل موبایل کلیک کنید.

ایمنی جرثقیل برجی (تاورکرین)

در هنگام استفاده از جرثقیل برجی یا تاورکرین توجه به نکات ذیل ضروری است:

  1. اطمینان حاصل شود که نشانگر بار امن خودکار نصب شده است.
  2. ارائه راهی مطمئن برای دسترسی و خروج، دارای اهمیت است.
  3. اطمینان حاصل شود که بار و جرثقیل در مسیرهای بلند کردن و هنگام بلند کردن بار با چیزی برخورد نمی‌کنند.
  4. مسیرهای بلند کردن نبایستی به هر ساختمان یا هرفردی در اطراف آسیب برساند.
  5. برای اطمینان از ثبات بار، سرعت حرکت باید تا حد ممکن کند باشد.
  6. وقتی جرثقیل برجی در حال کار نیست، واگن برقی جرثقیل باید در نزدیکی برج و درحداقل شعاع قرارداده شود.
  7. در آب و هوای طوفانی جهت بازوی جرثقیل باید به سمت پشت به بادگرد باد باشد و ترمزجرثقیل نیز بایستی آزاد باشد تا جرثقیل نوسان آزادانه هم سو با باد داشته باشد.

برای مطالعه بیشتر درباره ایمنی تاورکرین کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در خصوص بازرسی انواع جرثقیل و تجهیزات بالابری، صدور گواهینامه سلامت و دوره‌های بازرسی جرثقیل با کارشناسان شرکت بازرسی آستا تماس بگیرید.

۰ ۰ ۰ ۷ ۹ ۱ ۹ ۴ ۱ ۲ ۰

مقررات ایمنی سیم بکسل

  • از خم کردن کابل به طور معکوس خودداری شود.
  • نباید با سیم بکسل باری بیش از نسبت ۱.۵ برابرآستانه ی شکستنش برداشت.
  • روغنکاری و گریس‌کاری منظم کابل‌ها به منظور جلوگیری از زنگ‌زدگی و ساییدگی انجام پذیرد.
  • قرقره و صفحه‌ی گردنده باید تا حد ممکن بزرگ باشد.

برای مطالعه بیشتر ایمنی سیم بکسل را کلیک کنید.

ایمنی قلاب جرثقیل

  • استفاده از شیطانک
  • چک شدن حداکثر بار مجاز قابل حمل بر روی قلاب
  • بازرسی روزانه قبل از شروع کار
  • جلوگیری از وارد آمدن ضربه‌ی شدید به قلاب
  • هرگز پین بند با یک پیچ و مهره جایگزین ننمایید.
  • از اینکه پین کامل قفل شده است اطمینان حاصل کنید.
  • هرگز از پین پیچی که نمی‌تواند براحتی بپیچد و باز شود استفاده نکنید.
  • هر نوع خمیدگی و تغییر فرم بیش از ۱۰ درجه بیشتر از شکل اولیه،  باز شدن گلویی دستگاه بیش از ۱۵ درصد نسبت به شکل اولیه، پارگی، ساییدگی و تغییر در قطر و ابعاد بولت و آی‌بولت بیش از ده درصد نسبت به شکل اولیه باعث رد شدن تجهیز می‌شود.
آموزش ایمنی جرثقیل

مقررات ایمنی زنجیرها

  • زنجیرهای مخصوص بستن و یا بلند کردن بار باید از جنس آهن چکش خوار یا فولاد باشد.
  • حلقه‌های شکسته شده زنجیر نباید به هیچ وجه بوسیله‌ی پیچ، میخ، پرچ و یا سیم به یکدیگر متصل شده باشد.
  • حداکثر میزان کشش زنجیر بایستی از ۷ ۰/۰درصد فراتر نرود.
  • زنجیرهایی که کار با آنها زیاد باشد باید هر شش ماه یکبار، و زنجیرهایی که کار با آنها کمتر است هر یک سال مورد آزمایش قرار گیرند.

اپراتور مجاز جرثقیل

صرفاً‌ افرادی مجاز به اپراتوری و کار با جرثقیل هستند که مطابق با دستورالعمل‌های سازمان استاندارد ایران و اداره کار با دریافت گواهینامه اپراتوری جرثقیل مجاز شناخته شده‌اند. این افراد علاوه بر دریافت گواهینامه بایستی از سوی کارفرما دارای حکم رسمی بوده و حداقل ۱۸ سال سن داشته باشند. برای دریافت اطلاعات بیشتر به صفحه گواهینامه اپراتوری تاورکرین این شرکت مراجعه فرمایید.

تاندم لیفتینگ Tandem  Lifting ( جابجایی بار با چند جرثقیل)

موارد ایمنی هنگام کار با دو جرثقیل یا به اصطلاح عملیات تاندم لیفتینگ به شرح زیر است:

  • کنترل کل عملیات توسط سرپرست متخصص.
  • بکارگیری ریگر باتجربه.
  • ارزیابی دقیق تمامی مراحل کار توسط سرپرست و اپراتور و ریگر.
  • مشخص شدن میزان دقیق باری که هر جرثقیل باید بلند کند.
  • استفاده از جرثقیل های مشابه تا حد امکان.
  • جرثقیل ها حتما می بایست مجهز به نشانگر وزن بار Load Indicator باشند.

محاسبه سهم بار هر جرثقیل

در روش جابجایی بار توسط چند جرثقیل محاسبه سهم بار هر جرثقیل بر اساس شرایط قرارگیری هر دستگاه و نوع و حجم بار و موارد متعدد دیگر، سهم بار هر جرثقیل در عملیات باربرداری با دو چرثقیل باید با تقریب نسبتاً خوبی محاسبه شود. برای انجام این محاسبات توجه به موارد زیر ضروری است:

  • حداقل ظرفیت لازم برای هر جرثقیل هنگام کار با دو جرثقیل ۲۰ درصد بیشتر از سهم محاسبه شده ی بار در نظر گرفته می‌شود.
  • حداقل ظرفیت لازم برای هر جرثقیل هنگام کار با سه جرثقیل ۳۳ درصد بیشتر ازسهم محاسبه شده ی بار در نظر گرفته می‌شود.
  • حداقل ظرفیت لازم برای هر جرثقیل هنگام کار با چهار جرثقیل ۵۰ درصد بیشتر از سهم محاسبه شده ی بار در نظر گرفته می‌شود.

تهیه لیفتینگ پلن Lifting Plan

برای هر عملیات باربرداری بایستی برنامه‌ای تحت عنوان لیفتینگ پلن تهیه و استفاده شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص به مطلب “تهیه لیفتینگ پلن” مراجعه نمایید. موارد ذیل بایستی در تهیه لیفتینگ پلن مورد توجه قرار گیرند:

  • مشخص کردن محوطه انجام کار با علائم هشدار دهنده و نوار خطر.
  • سفت و محکم بودن زمین جهت قرارگیری جرثقیل‌ها.
  • مشخص بودن دقیق وزن بار.
  • تراز بودن محل قرارگیری جرثقیل‌ها.
  • جرثقیل‌ها نباید بیشتر از ۷۵ درصد ظرفیت خالص‌شان بارگذاری شوند.
  • برابر بودن سرعت سوئینگ دو جرثقیل.

تعیین وزن بار

در روش باربرداری به صورت معمولی، یک نفر بعنوان مسئول در نظر گرفته شده تا عملیات باربرداری را کنترل نماید. این فرد باید وسایل و ابزار کار و تجهیزات مناسب را انتخاب کرده و آنها را قبل از شروع باربرداری بازدید و کنترل نماید. هم چنین می بایست شرایط ناایمن را شناسایی کرده و در صورت بروز شرایط ناایمن کار را متوقف نماید. یکی از مهمترین وظایف این فرد تعیین وزن باری است که نیاز به جابجایی دارد. تعیین وزن بار پیش از عملیات باربرداری یکی از مهمترین عوامل پیشگیری از بروز حادثه در عملیات جابجایی بار است.

تعیین وزن بار از ۴ روش مختلف انجام می‌پذیرد:

  • مشاهده وزن بار که روی جعبه یا خود بار توسط سازنده نوشته شده است. در این روش حتما توجه داشته باشید که وزن نوشته شده، وزن خالص بار (وزن حقیقی بار بدون احتساب وزن بسته بندی) است یا  وزن ناخالص ( وزن بار به همراه تجهیزات و متعلقات و بسته بندی).
  • مراجعه به اسناد و برگه های بار، که توسط سازنده ارائه می شود جهت بدست آوردن وزن بار.
  • تعیین وزن با کمک باسکول زمانی که بار روی کفی تریلی یا کامیون است.
  • بدست آوردن وزن بار بصورت تخمینی با استفاده از جداول وزنی مواد.

برای دریافت مشاوره در خصوص بازرسی انواع جرثقیل و تجهیزات بالابری، صدور گواهینامه سلامت و دوره‌های بازرسی جرثقیل با کارشناسان شرکت بازرسی آستا تماس بگیرید.

۷۰۰۰ ۴۹۱۹ ۰۲۱