گواهی بازرسی کالا

گواهی بازرسی کالا (گواهینامه بازرسی کالا) یا گواهی سوریانس (Surveilence) سندی است که توسط یکی از شرکت های بازرسی کننده بین المللی صادر می‌شود.این سند، از مهم‌ترین اسناد بازرگانی است که نشان دهنده انطباق مشخصات کمی و کیفی کالا با موارد ذکر شده در قرارداد مابین خریدار و فروشنده است.

امروزه در بازرگانی بین المللی، طرفین معامله ساکن کشورهای مختلف هستند.در اکثر معاملات، کالای مورد معامله نیز از کشوری ثالث بارگیری و حمل می شود. گواهی بازرسی کالا مدرکی است مبنی بر تضمین سلامت کیفیت و کمیت کالایی که فروشنده برای خریدار ارسال خواهد کرد. به همین دلیل این گواهی یکی از مهمترین مدارک برای خریدارن کالا است و همچنین برای انجام تشریفات گمرکی در مقصد است. همیشه این احتمال وجود دارد که فروشنده کالا عمداً (به دلیل سودجویی) و یا سهواً (اشتباه) کالایی از لحاظ کمی، کمتر از کالای خریداری شده و یا از لحاظ کیفی، بی کیفیت تر را صادر کرده و به تعهداتش پایبند نباشد. گواهی بازرسی کالا می تواند احتمال هر یک از این موارد را به حداقل ممکن برساند.

خریدار با استفاده از خدمات شرکت بازرسی، می‌تواند در زمان تولید، بسته‌بندی و تحویل کالا به حمل‌کننده و یا در هر مرحله دیگری، بر فرآیند و کیفیت کالا نظارت داشته باشد. بسته به اینکه بازرسی در چه مرحله‌ای انجام می شود، گواهی بازرسی کالای صادره توسط شرکت بازرسی نام بخصوصی خواهد داشت. در شکل بالا کلیه مراحل خرید کالا از فروشنده تا تحویل آن در مقصد به خریدار به صورت شماتیک نشان داده شده است. در هر مرحله از کار، خریدار یا فروشنده می توانند از خدمات شرکت بازرسی استفاده نموده و نهایتاً گواهی بازرسی کالا را دریافت نمایند.

درصورتی که خریدار یا فروشنده هرکدام درخواست بازرسی کالا را داده باشند، هزینه بازرسی بر عهده خودشان است.اما، در بیشتر مواقع خریدار درخواست بازرسی را می‌دهد و هزینه بر عهده خریدار است.

پروفرما یا پیش فاکتور سندی است که توسط فروشنده صادر می گردد و مندرجات آن شامل نام و نشانی فروشنده و خریدار، نوع، مقدار و تعداد کالا، قیمت واحد کالا و قیمت کل، شرایط پرداخت، زمان تحویل کالا، مدت اعتبار پروفرما و مبدا کالا است. در تولید و واردات برخی کالاهای خاص، می بایست قبل از عملیاتی شدن و اختصاص ارز، ارزش پروفرما مورد بررسی قرار بگیرد. از طریق این پیش فاکتور، افراد از حدود تقریبی قیمت ها مطلع شده و در صورتی که قیمت مورد تایید خریدار باشد، قرارداد بین فروشنده و خریدار منعقد می شود.

در بازرسی اصالت فروشنده، شرکت بازرسی اقدام به تأیید هویت و ماهیت فروشنده و بررسی توانایی های او در انجام تعهدات می نماید. معمولا بازرگانان و تجار به خاطر الزامات قانونی و مشخصا قواعد بانک مرکزی به سمت استفاده از این نوع بازرسی ها سوق داده می شوند. بازرسی اصالت فروشنده و بازرسی قیمت و ارزش پروفرما همزمان با هم توسط شرکت های بازرسی انجام شده و گواهی بازرسی هر دو به صورت همزمان صادر می شود. پس از صدور گواهی بازرسی، خریدار آن را به بانک یا موسسه مالی مورد نظر تحویل می دهد و با اطمینان خاطر می تواند سراغ عقد قرارداد با شرکت های فروشنده برود.

درصورتی که مواد اولیه، تجهیزات، قطعات و فرآیند تولید دارای اهمیت بسیار زیادی باشد و بعد از تولید امکان ارزیابی کالا بدون صرف هزینه زیاد وجود نداشته باشد؛ از بازرسی حین تولید یا ساخت (DPI) یا ( during production inspection) استفاده می شود. هنگامی که یک شرکت تولیدی کالایی را تولید می کند، نمی تواند تا انتهای پروسه تولید صبر کند و سپس بازرسی انجام دهد زیرا مسائل تولید باید در مراحل اولیه مورد توجه قرار گیرد تا مشکلات در ابتدا اصلاح شوند. در غیر اینصورت می تواند باعث از دست دادن مواد اولیه و تعطیلی فرآیند تولید گردد. در هر صنعتی، فرآیندی وجود دارد که می توان در حین تولید، بازرسی های کیفی را نیز انجام داد.

بازرسی حین ساخت از طریق همان روش های سنتی بازدید میدانی همراه با چک لیست انجام می شود. تمام اطلاعاتی که در چند روز بازرسی به دست آمده جمع آوری و به شکل یک گزارش نهایی تدوین و منتشر می شود و در صورت وجود، عدم تطابق ها شناسایی شده و اقدامات لازم انجام می شود.

در مبادلات تجاری بین‌المللی، یکی از بزرگترین چالش‌های واردکنندگان اطمینان از مطابقت کیفیت کالاهای ارسالی با شرایط مندرج در قرارداد فروش است.

در سال‌های اخیر، شاهد افزایش تعداد خریدارانی بوده‌ایم که برای اطمینان از کیفیت محصول، بازرسی منظم قبل از حمل و نقل را انجام می‌دهند. بازرسی قبل از ارسال یک ابزار امنیتی موثر است که از سوی شرکت های واردکننده درخواست می شود، تا بررسی کنند که آیا کالای ارسالی با مشخصات خریدار مطابقت دارد یا خیر.

رشد تعداد بازرسی ها نشانه مثبتی است. این نشان می‌دهد که خریداران بیشتری متعهد هستند که مطمئن شوند مشتریانشان چیزی را که برای آن پرداخت می‌کنند دریافت می‌کنند. ثانیاً، تولیدکنندگان را مجبور می‌کند تا مسئولیت بیشتری برای اطمینان از کیفیت محصول و مطابقت با قوانین و مقررات بین‌المللی بر عهده بگیرند.

بعضی از کالاهای وارداتی برای دریافت گواهی COI یاز به انجام آزمایش دارند. این کالاها بعد از نمونه بردار توسط شرکت بازرسی  به آزمایشگاه ارسال می شوند. در صورت گرفتن نتیجه مطلوب می توانند گواهی COI را دریافت کنند. گاهی به دلیل عدم وجود آزمایشگاه کالای مربوطه در داخل کشور، بهتر است این آزمون ها در کشور مبدا انجام گیرد. بدین طریق می توان از دارا بودن کلیه الزامات در استاندارد کالای مورد نظر اطمینان حاصل کرد. در صورتی که از شرایط استاندارد بودن کالا و همچنین از وجود آزمایشگاهی که بتواند آزمون های مورد نیاز را انجام دهد اطمینان دارید می توانید کالا را وارد کشور کرده و سپس در کشور خودمان مورد آزمایشات لازم قرار گرفته و گواهی COI را دریافت کنید.

همانطور که قبلا گفتیم دریافت گواهی COI یا گواهی بازرسی (استاندارد اجباری) برای کالاهای استاندارد اجباری وارداتی یک اجبار است. در صورت نداشتن آن امکان ترخیص کالا از گمرک وجود ندارد. زمان بازرسی برای دریافت COI در مبدا یا مقصد بنا به تصمیم و اختیار واردکننده انجام می پذیرد.

عموماً با توجه به شرایط موجود در هر کشور و یا طولانی شدن روند آزمون ها در داخل کشورو به تبع آن افزایش هزینه دموراژ در گمرکات، وارد کنندگان ترجیح می دهند این مراحل را در کشور مبدا انجام داده و پس از حمل و تحویل اقلام به انبار گمرک، با ارائه گواهی COI در مبدا به راحتی و به سرعت کالای خود را ترخیص نمایند.

مراحل تست و آزمایشگاه کالاها در خارج از ایران سریع‌ تر و پر هزینه تر است، در حالی که طی این مراحل در داخل ایران کم هزینه تر ولی طولانی تر ممکن است باشد، تصمیم در این خصوص به عهده واردکننده کالا است. اما وی می تواند از تجربه شرکت بازرسی آستا در این زمینه استفاده کرده و برای مشاوره با کارشناسان با تجربه آستا در زمینه گواهی COI  با ما تماس بگیرد.

شرایط متغیر اقتصادی با جهت‌گیری به سمت جهانی شدن، موجبات عدم ثبات در قیمت‌ها و عدم تعادل در بازار کالاها و خدمات را به‌ وجود آورده است. این تغییرات و تحولات سریع در بازارهای داخلی و بین‌المللی باعث عدم اعتماد و اطمینان از تصمیمات اقتصادی می‌شود. چنین حجمی از تغییرات در اقتصاد بر تعهدات اشخاص و مؤسسات نسبت به یکدیگر شدیداً تاثیر می گذارد.  مجموعه این عوامل لاجرم رکود ناشی از نگرانی‌ها و انتظارات روانی را موجب می شود. در چنین شرایطی، یکی از روش‌هایی که باعث ایجاد اعتماد و اطمینان اشخاص حقیقی و حقوقی در تجارت بین الملل در ارائه خدمات به یکدیگر می‌شود، اعتبارات اسنادی (Letter of Credit) یا همان LC است که سیستم‌های بانکی مجری آن هستند.

اعتبار اسنادی یا LC روشی مدرن و مناسب برای معاملات بین المللی است. این روش از سال ۱۹۳۳ توسط اتاق بازرگانی بین المللی ابداع شد. اعتبار اسنادی متضمن یک مبادله کم خطر و دقیق برای تجار و بازرگانان است. LC به شکل یک قانون تدوین و به نام مقررات متحد الشکل اعتبارات اسنادی (Uniform Customs and Practice for Documentary Credits) در اختیار بازرگانان و تجار قرار گرفت. آخرین ویرایش این قانون در سال ۲۰۰۷ منتشر شد و تحت عنوان UCP 600  از آن نام برده می شود.